Μάθετε τί είναι ο Κύκλος Πληροφοριών και πώς τον χρησιμοποιούμε.
“Αν γνωρίζεις τον εχθρό σου και τον εαυτό σου, δεν έχεις ανάγκη να φοβάσαι το αποτέλεσμα εκατό μαχών.”
Sun Tzu, Η Τέχνη του Πολέμου
Κύκλος Πληροφοριών (Intelligence Cycle) είναι η διαδικασία κατά την οποία σχεδιάζεται η αναζήτηση και συλλέγονται απλές πληροφορίες (information), οι οποίες στη συνέχεια μετατρέπονται σε επεξεργασμένες πληροφορίες (intelligence) και διανέμεται το τελικό αποτέλεσμα.
Κύκλος Πληροφοριών – Intelligence Cycle
Πληροφορία: information ή intelligence;
Επειδή υπάρχει σύγχυση με τους όρους, όπως χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, παρακάτω γίνεται μια αντιστοίχιση:
- Πληροφορία: information
- Επεξεργασμένη πληροφορία: intelligence
- Διαδικασία εξαγωγής επεξεργασμένης πληροφορίας: intelligence
- Κύκλος Πληροφοριών: Intelligence Cycle
Η επεξεργασία πληροφορίας/πληροφοριών (information-s) οδηγεί σε μια επεξεργασμένη πληροφορία (intelligence). Μια επεξεργασμένη πληροφορία (intelligence) είναι δύσκολο ή/και άγνωστο από ποια/ποιες πληροφορία-ες (information-s) προήλθε.
Ο Κύκλος Πληροφοριών (Intelligence Cycle), δεν πρέπει να συγχέεται με τον Κύκλο Πληροφορίας (Information Cycle)!
Ορισμός
Με το όρο Κύκλο Πληροφοριών (Intelligence Cycle) αναφερόμαστε στην διαδικασία της σχεδίασης, της αναζήτησης, της συλλογής πληροφοριών (information), της μετατροπής αυτών σε επεξεργασμένη πληροφορία (intelligence) και στη διανομή των επεξεργασμένων πληροφοριών. Σημειώνεται από την αρχή, ότι η επεξεργασία των πληροφοριών είναι το πιο σημαντικό και συνάμα ευαίσθητο μέρος καθόσον μπορεί να εισέλθει ο υποκειμενικός παράγοντας του αναλυτή.
Ο Κύκλος Πληροφοριών και τα στάδιά του
Ο Κύκλος Πληροφοριών γενικά περιλαμβάνει τέσσερις φάσεις:
- Διεύθυνση, της όλης διαδικασίας.
- Συλλογή, των πληροφοριών.
- Επεξεργασία, των απλών πληροφοριών.
- Εκμετάλλευση, των πληροφοριών.
Σε όλη τη διάρκεια του Κύκλου Πληροφοριών, υπάρχει Ανατροφοδότηση (feed back).
Δύναται οι φάσεις να είναι 5, 6 ακόμα και 8. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ορισμένα μέρη μιας φάσης δημιουργούν μια νέα φάση (5η, 6η, 7η και 8η).
Σύμφωνα με το FBI ο Κύκλος Πληροφοριών: “αποτελείται από έξι βήματα: απαιτήσεις, σχεδιασμός και κατεύθυνση, συλλογή, επεξεργασία και εκμετάλλευση, ανάλυση και παραγωγή και διάδοση. Ο κύκλος έχει κυκλικό χαρακτήρα και η κίνηση μεταξύ των βημάτων είναι ρευστή.”
Στο κέντρο του Κύκλου Πληροφοριών είναι πάντοτε η Αποστολή, το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί.
Α. Διεύθυνση (Κατεύθυνση – Απαιτήσεις – Σχεδιασμός)
Α.1 Κατεύθυνση – Απαιτήσεις
Διατύπωση ερωτήματος που πρέπει να απαντηθεί. Ο υπεύθυνος λήψης μιας απόφασης, ορίζει την κατεύθυνση του Κύκλου Πληροφοριών, διατυπώνει το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί ώστε να λάβει μια απόφαση για την επίτευξη των στόχων του.
Στο ΝΑΤΟ (Ένοπλες Δυνάμεις) τις απαιτήσεις τις θέτει ο Διοικητής. Οι απαιτήσεις αυτές ονομάζονται Ουσιώδη Στοιχεία Πληροφοριών (ΟΥΣΠ: Ουσιώδη Στοιχεία για Πληροφορίες) [Essential elements of information (EEI)].
Τα ΟΥΣΠ εκφράζουν τις ανάγκες του Διοικητή σε επεξεργασμένες πληροφορίες και καθορίζουν τις αποστολές πληροφοριών.
Παραδείγματα
Ο Διευθυντής μιας γαλλικής πολυεθνικής εταιρίας: Σκέφτομαι να δημιουργήσουμε ένα κατάστημα στο Πακιστάν. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα κατάστημα στο Πακιστάν το επόμενο έτος;
Ο Διοικητής μιας Υπηρεσίας: Έχουμε αλλοδαπούς που συγκεντρώνονται στο μεθοριακό σταθμό Καστανιών στον Έβρο. Αριθμός αυτών προσπαθεί να εισέλθει παράνομα από περάσματα στον Έβρο ποταμό. Υπάρχει στρατιωτική παρουσία; Ενισχύει/ θα ενισχύσει ο εχθρός τις Μονάδες συνόρων του; Εάν ναι, πότε, πού και με ποιες δυνάμεις;
Α.2 Σχεδιασμός (Σχέδιο για την Αναζήτηση των Πληροφοριών)
Α.2.1 Καθορισμός των πληροφοριών που αναγκαίουν για την εξαγωγή επεξεργασμένης πληροφορίας
Παραδείγματα
Ο κύριος Β.Χ. τί γνώμη έχει για την ΧΨΩ πολιτική παράταξη; Είναι μέλος της ΧΨΩ; Έχει παρευρεθεί σε συγκεντρώσεις της ΧΨΩ;
Α.2.2 Ορισμός καθηκόντων και αποστολών στα όργανα συλλογής πληροφοριών. Ποιος θα συλλέξει, τί.
Παραδείγματα
Η ομάδα διαδικτύου να βρει εάν ο κύριος Β.Χ. έχει διαδικτυακή παρουσία και τηρεί λογαριασμούς στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ); Εάν έχει λογαριασμούς στα ΜΚΔ να παρακολουθούνται. Εάν είναι “κλειστοί” να ενεργοποιηθεί “Sock puppet”.
Λογαριασμός μαριονέτα (Sock puppet account)
Sock puppet (μαριονέτα): προφίλ σε ΜΚΔ για OSINT. Γενικά, είναι ένα ψεύτικο προφίλ το οποίο “κάνει κλικ” ώστε ο στόχος να επιθυμεί να συνδεθεί μαζί του διαδικτυακά. Θυμηθείτε ότι μια εικόνα προφίλ σε ένα ΜΚΔ μπορεί να μην είναι υπαρκτού προσώπου.
Β. Συλλογή Πληροφοριών
Η συλλογή πληροφοριών μπορεί να γίνει με διάφορες μεθόδους, όπως HUMINT, IMINT, ELINT, SIGINT, OSINT, SOCMINT κ.λπ. .
Δεν χρησιμοποιείται αποκλειστικά μόνο μία μέθοδος αλλά συνδυασμός αυτών.
Γ. Επεξεργασία Πληροφοριών
Γ.1 Καταχώρηση
Ότι συλλέγω το καταχωρώ σε έναν φάκελο. Η δομή του φακέλου είναι δυναμική και δύναται να αλλάζει όσο προχωρώ. Στην αρχή θα είναι χύμα σε ένα φάκελο και μετά θα μπαίνουν σε φακέλους μέσα στον φάκελο. Η ταξινόμηση μπορεί να είναι κατά ημέρα, αντικείμενο κ.λπ.
Γ.2 Αξιολόγηση
Αξιολόγηση είναι ο έλεγχος μίας πληροφορίας για να καθοριστεί η αξία της, η αξιοπιστία της πηγής και η ακρίβεια της πληροφορίας. Για την αξία μιας πληροφορίας στο διαδίκτυο και πώς αυτή μεταβάλλεται στον χρόνο διαβάστε τον Κύκλο μιας Πληροφορίας.
Γ.3 Ανάλυση – Συσχέτιση
Γ.3.1. Ανάλυση: λεπτομερής εξέταση πληροφορίας, προκειμένου να εντοπισθούν τα ενδιαφέροντα σημεία τα οποία θα χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια για συσχέτιση με άλλα στοιχεία και πληροφορίες και την εξαγωγή λογικών συμπερασμάτων.
Γ.3.2 Συσχέτιση: το επόμενο βήμα της ανάλυσης, κατά το οποίο συγκρίνονται και συνδέονται τα ενδιαφέροντα σημεία της πληροφορίας με άλλα γνωστά δεδομένα και σχετικά σημεία από άλλες πληροφορίες (information) ή/και επεξεργασμένες πληροφορίες (intelligence), προκειμένου να σχηματιστεί μια κατά το δυνατό πληρέστερη εικόνα.
Γ.4 Ερμηνεία
Η διαδικασία της μετατροπής των πληροφοριών (information) σε επεξεργασμένη πληροφορία (intelligence).
Το πιο σημαντικό και συνάμα ευαίσθητο μέρος καθόσον μπορεί να εισέλθει ο υποκειμενικός παράγοντας του ερμηνευτή.
Στην διαδικασία της ερμηνείας συνυπάρχουν η εμπειρία και γνώση επί του αντικειμένου του αρχικού ερωτήματος του αναλυτή με τη λογική.
Στη διαδικασία αυτή αρκετές φορές θα απαιτηθεί να ακολουθηθεί ανάστροφη πορεία στον κύκλο, να γίνει συσχέτιση, ανάλυση εκ νέου και ίσως οδηγηθούμε και στο στάδιο της συλλογής νέων πληροφοριών οι οποίες θα συσχετισθούν με εκεί από όπου μείναμε ώστε να εξάγουμε μέσω της ερμηνείας ένα ασφαλές αποτέλεσμα.
Δ. Εκμετάλλευση Πληροφοριών
Δ.1 Εκτίμηση
Η συγκεντρωτική αξιολόγηση των επεξεργασμένων πληροφοριών και διατύπωση του αποτελέσματος. Ότι πιο σημαντικό! Ακόμα και ο τρόπος διατύπωσης μπορεί να οδηγήσει σε διαφορετική ενέργεια.
Παραδείγματα
Εκτιμάται, ότι ο κύριος Β.Χ. είναι μέλος της ΧΨΩ πολιτικής παράταξης.
Εκτιμάται, ότι ο κύριος Β.Χ. δύναται να είναι μέλος της ΧΨΩ πολιτικής παράταξης.
Δ.2 Διάδοση
Παρουσίαση του αποτελέσματος σε αυτόν/ούς που αιτήθηκαν.
Ε. Ανατροφοδότηση (feed back)
Η διαδικασία είναι κυκλικής μορφής, αλλά η κίνηση μεταξύ των σταδίων μπορεί να είναι αμφίδρομη. Η πληροφορία που αποκαλύφθηκε σε ένα βήμα μπορεί να απαιτεί επιστροφή σε ένα προηγούμενο βήμα προτού μπορέσουμε να προχωρήσουμε.