Δεκάδες χώρες συμμετέχουν στις στρατιωτικές Επιχειρήσεις Aspides και Property Guardian στην Ερυθρά Θάλασσα.
Μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 γύρω στις 6:30 π.μ. (3:30 GMT), η ομάδα ανταρτών Χούθι με έδρα την Υεμένη άρχισε, από το Νοέμβριο του 2023, να εκτοξεύει επιθέσεις με πυραύλους, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ακόμη και μη επανδρωμένα πλοία επιφανείας κατά εμπορικών πλοίων που διέρχονται από τον κόλπο του Αντέν προς την Ερυθρά θάλασσα μέσω του Στενού Μπαμπ Ελ Μάντεμπ, ώστε μέσω της Διώρυγας του Σουέζ να φθάσουν στη Μεσόγειο θάλασσα.
Οι Χούθι (ή Χούτι), που επίσημα αποκαλούνται Ανσάρ Αλλάχ που σημαίνει Υποστηρικτές του Αλλάχ (Θεού), χτύπησαν μια ζωτικής σημασίας οικονομική οδό από την οποία διέρχεται το 15% περίπου του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου. Όπως ανέφερε ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γιάννης Κεφαλογιάννης, στις 16 Μαρτίου 2024, “στο λιμάνι του Πειραιά σήμερα έχουν μειωθεί κατά περίπου 40% τα containers”.
Τα εμπορικά πλοία που μεταφέρουν προϊόντα στην Ευρώπη από την Ανατολή καθώς και τα τανκερ έχουν ως επιλογή είτε να πλεύσουν τη διαδρομή κόλπος του Αντέν – Στενό Μπαμπ Ελ Μάντεμπ – Ερυθρά Θάλασσα – Διώρυγα του Σουέζ υπό την απειλή επίθεσης των Χούθι, είτε να πλεύσουν προς τη Μεσόγειο θάλασσα και τα ευρωπαϊκά λιμάνια μέσω του Γιβραλτάρ κάνοντας περίπλου της Αφρικής και να προσθέσουν έως και δύο εβδομάδες στο ταξίδι τους.
Επιχείρηση Prosperity Guardian
Η πρώτη πολυεθνική πρωτοβουλία προστασίας ήταν η Επιχείρηση Prosperity Guardian, που ανακοινώθηκε από τον Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν στις 18 Δεκεμβρίου 2023, “με στόχο για τη διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας για όλες τις χώρες και την ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας και ευημερίας.”
Οι χώρες που ξεκίνησαν να συμμετέχουν ήταν οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Μπαχρέιν, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, οι Σεϋχέλλες και η Ισπανία.
Η Επιχείρηση Prosperity Guardian έχει αμυντικό χαρακτήρα που σημαίνει ότι αποκρούει τις επιθέσεις των Χούθι κατά των εμπορικών πλοίων.
Επιχείρηση Poseidon Archer
Η Επιχείρηση Poseidon Archer από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επιθετικό χαρακτήρα. Οι δύο χώρες εξαπέλυσαν μια σειρά επιθέσεων σε τοποθεσίες των Χούθι στην Υεμένη, από τον Ιανουάριο 2023, με την υποστήριξη και άλλων κρατών (Αυστραλία, Μπαχρέιν, Καναδάς και Ολλανδία).
Αυτή η επιχείρηση δεν είχε δημόσια υποστήριξη από τα πολλά ευρωπαϊκά κράτη αν και είναι φιλικά με τις ΗΠΑ. Η Ρωσία και το Ιράν καταδίκασαν τα χτυπήματα, ενώ η Κίνα υποστήριξε ότι, οι επιθέσεις στην Υεμένη κλιμάκωσαν περαιτέρω την εντάση στην περιοχή.
Επιχείρηση Aspides
Η Επιχείρηση ΑΣΠΙΔΕΣ έχει και αυτή αμυντικό χαρακτήρα όπως η Επιχείρηση Prosperity Guardian. Η Ευρωπαϊκή Ναυτική Δύναμη ΑΣΠΙΔΕΣ (EUNAVFOR ASPIDES) αποφασίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για “να διασφαλίσει τη ναυτική παρουσία της Ένωσης στο θέατρο επιχειρήσεων και την ελευθερία ναυσιπλοΐας για πλοία”.
Για τον σκοπό αυτό, η EUNAVFOR ASPIDES, στο πλαίσιο των μέσων και των δυνατοτήτων της:
α. συνοδεύει σκάφη εντός του θεάτρου επιχειρήσεων·
β. διασφαλίζει επίγνωση της κατάστασης στη θάλασσα εντός του θεάτρου επιχειρήσεων·
γ. προστατεύει σκάφη από πολυτομεακές επιθέσεις στη θάλασσα, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένων των αρχών της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας, σε υποπεριοχή του θεάτρου επιχειρήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Ναυτική Δύναμη ΑΣΠΙΔΕΣ συντονίζεται στενά με τη στρατιωτική επιχείρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον Δυτικό Ινδικό Ωκεανό και στην Ερυθρά Θάλασσα (EUNAVFOR ATALANTA) και την Επιχείρηση Prosperity Guardian.
Η Επιχείρηση ΑΣΠΙΔΕΣ για πολλούς είναι προσπάθεια “απογαλακτισμού” των ευρωπαϊκών κρατών από τις ΗΠΑ και το NATO το οποίο κυριαρχείται από τις ΗΠΑ. Όπως δήλωσε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, “η ΕΕ πρέπει να αποκτήσει τον δικό της αυτόνομο αμυντικό βραχίονα” ο οποίος “θα είναι συμβατός και θα συνεργάζεται με το ΝΑΤΟ”, ώστε “να μπορεί και μόνη της η Ευρώπη, εάν χρειαστεί”.