Στις 23 Μαΐου 2021, προγραμματισμένη πτήση της Ryanair που απογειώθηκε από την Αθήνα, με προορισμό την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, Βίλνιους, προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Μινσκ στην Λευκορωσία. Στο αεροσκάφος βρισκόταν ο Λευκορώσος Ρομάν Προτάσεβιτς (Roman Protasevich).
25 Μαΐου 2021
Έλληνας αποβιβάστηκε στο Μινσκ
Οι “πράκτορες της KGB” και οι 3 πολίτες
Σε βίντεο που παρουσίασε η κρατική τηλεόραση της Λευκορωσίας, εμφανίζονται τρεις επιβάτες της πτήσης της Ryanair που αποβιβάστηκαν στο Μινσκ. Ένας Έλληνας, ο κ. Ζήσης Ιωάννης, καθηγητής Μαθηματικών και Πληροφορικής, η Αλεξάντρα Σταμπρέντοβα και ο Σεργκέι Κουλακόφ.
Στο παρακάτω βίντεο, προς το το τέλος, εμφανίζεται ο ο κ. Ζήσης Ιωάννης, με την σύζυγό του ως μεταφράστρια, να δηλώνει στα αγγλικά στο κρατικό κανάλι της Λευκορωσίας:
“Πετούσα για το Βίλνιους από όπου θα είχα μια δεύτερη πτήση για το Μινσκ. Για να συναντήσω τη γυναίκα μου. 15 λεπτά πριν την προσγείωση μας ενημέρωσαν ότι υπάρχει ένα θέμα ασφαλείας και ότι θα προσγειωθούμε στο Μινσκ.”
Ο κ. Ιάσων Ζήσης, επισκεπτόταν την σύζυγό του, που διαμένει στο Μινσκ. Είχε πάρει την πτήση της Ryanair για το Βίλνιους και από εκεί θα πήγαινε στο Μινσκ. Όταν το αεροσκάφος, μετά τα γεγονότα, προσγειώθηκε στο Μινσκ, αποβιβάστηκε και ο ίδιος μιας και αυτός ήταν ο τελικός προορισμός του.
24 Μαΐου 2021
Η Ρωσίδα που κρατείται με τον Προτάσεβιτς
Οι αρχές της Λευκορωσίας συνέλαβαν μαζί με τον Ρομάν Προτάσεβιτς την φίλη του, Ρωσίδα πολίτη, Σόφια Σαπέγκα.
Η Σόφια Σαπέγκα, σπουδάζει στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Επιστημών στο πρόγραμμα “Διεθνές Δίκαιο και Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης”.
Σύμφωνα με πληροφορίες του τηλεοπτικού καναλιού “Λευκορωσία 1” (Беларусь 1), η αστυνομία συνέλαβε τον Ρομάν Προτάσεβιτς αφού η Σόφια Σαπέγκα έστειλε μια φωτογραφία σε έναν άλλον blogger της αντιπολίτευσης, ο οποίος δημοσίευσε τη φωτογραφία στο κανάλι του. Το “Λευκορωσία 1” τόνισε επίσης ότι η Σόφια Σαπέγκα είναι υπάλληλος του πολωνικού δορυφορικού τηλεοπτικού σταθμού Belsat. Σύμφωνα με το Belsat αποστολή του είναι να διασφαλίσει ότι οι Λευκορώσοι έχουν πρόσβαση σε αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση στη χώρα τους και τις πρώην χώρες της ΕΣΣΔ.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η Σόφια Σαπέγκα είναι ύποπτη «για διάπραξη εγκλημάτων βάσει πολλών άρθρων του Ποινικού Κώδικα της Λευκορωσίας κατά την περίοδο από Αύγουστο έως Σεπτέμβριο 2020». Το υπουργείο Εξωτερικών δεν έδωσε περαιτέρω λεπτομέρειες. Αργότερα, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι οι αρχές της Λευκορωσίας είχαν δώσει άδεια στον Ρώσο πρόξενο να συναντηθεί με τη Σαπέγκα.
Απειλή για βόμβα στο αεροσκάφος
Η Λευκορωσία ανέφερε ότι η απειλή για βόμβα προήλθε από την Χαμάς.
Σε συνέντευξη τύπου στο Μινσκ, εκπρόσωπος της Αεροπορίας διάβασε το περιεχόμενο μιας επιστολής σχετικά με την υποτιθέμενη παρουσία εκρηκτικής συσκευής στο αεροσκάφος:
“Εμείς, οι στρατιώτες της Χαμάς, απαιτούμε από το Ισραήλ να σταματήσει την επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας. Απαιτούμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να εγκαταλείψει την υποστήριξή της προς το Ισραήλ σε αυτόν τον πόλεμο. Είναι γνωστό ότι οι συμμετέχοντες στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών επιστρέφουν στο σπίτι με την πτήση 4978. Σε αυτό το αεροπλάνο υπάρχει μια βόμβα. Αν δεν ικανοποιήσετε τις απαιτήσεις μας, η βόμβα θα εκραγεί πάνω από το Βίλνιους στις 23 Μαΐου.”
Η παλαιστινιακή οργάνωση “Χαμάς” αρνήθηκε τη συμμετοχή της.
Ο εκπρόσωπος της Χαμάς, Fawzi Barhuma, ανέφερε στο Reuters:
“Αυτές δεν είναι καθόλου οι μέθοδοι μας, ορισμένα ύποπτα κόμματα το κάνουν για να δαιμονοποιούν τη Χαμάς και να αποτρέπουν την παγκόσμια συμπάθεια για τον παλαιστινιακό λαό και τη νόμιμη αντίστασή τους.”
23 Μαΐου 2021
Αεροπειρατεία σε αεροσκάφος της Ryanair
Κρατικοί υπάλληλοι της Λευκορωσίας, εξανάγκασαν προγραμματισμένη πτήση της Ryanair που απογειώθηκε από την Αθήνα στις 23 Μαΐου 2021, με προορισμό την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, Βίλνιους, να παρεκκλίνει του δρομολογίου και να προσγειωθεί στο Μινσκ της Λευκορωσίας.
Στο αεροσκάφος της Ryanair, επέβαιναν συνολικά 171 επιβαίνοντες, 11 εκ των οποίων είναι Έλληνες πολίτες. Ο επιβάτης – στόχος των κρατικών υπαλλήλων, ήταν ο Λευκορώσος ακτιβιστής Ρομάν Προτάσεβιτς (Roman Protasevich).
Ο Ρομάν Προτάσεβιτς ήταν βασικός διαχειριστής του καναλιού στο Telegram, NEXTA Live, το οποίο κάλυπτε τις διαδηλώσεις που ξέσπασαν στη Λευκορωσία μετά τις αμφισβητούμενες προεδρικές εκλογές της χώρας τον περασμένο Αύγουστο.
Ο Ρομάν Προτάσεβιτς βρισκόταν στην Ελλάδα ως μέλος της αντιπροσωπείας της ηγέτιδας της Λευκορωσικής Αντιπολίτευσης Sviatlana Tsikhanouskaya, η οποία είχε συμμετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών πρόσφατα.
Νωρίτερα, για να δικαιολογηθεί αυτή η αλλαγή του δρομολογίου υπήρξε απειλή για τοποθέτηση βόμβας, οπότε και το αεροσκάφος κατά πάγια τακτική προσγειώνεται στο πλησιέστερο αεροδρόμιο.
Στις παρακάτω εικόνες από την εφαρμογή flightradar24, μπορείτε να δείτε την αλλαγή πορείας του αεροσκάφους.
Φυσικά, όπως θα παρατηρήσατε στην παραπάνω εικόνα, στο σημείο που αλλάζει πορεία το αεροσκάφος της πτήσης της Ryanair FR 4978, το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας της Λιθουανίας, Βίλνιους, είναι πιο κοντά από το αεροδρόμιο του Μινσκ της Λευκορωσίας.
Υπουργείο Εξωτερικών: Αεροπειρατεία από την Λευκορωσία
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας σε ανακοίνωσή του αναφέρει ότι η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο την πράξη κρατικής αεροπειρατείας που έλαβε χώρα σήμερα 23 Μαΐου 2021, και είχε ως αποτέλεσμα την αναγκαστική προσγείωση της πτήσης Ryanair FR 4978, που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα-Βίλνιους, στο Μινσκ της Λευκορωσίας.
Το ελληνικό ΥΠΕΞ σημειώνει ότι η πράξη αυτή, η οποία έθεσε σε κίνδυνο την ζωή όλων των επιβαινόντων είναι απαράδεκτη και καλεί για την άμεση απελευθέρωση του αεροσκάφους και του συνόλου των επιβαινόντων προκειμένου να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους.
Το Υπουργείο Εξωτερικών, τονίζει ότι παρόμοιες πρακτικές, οι οποίες παραπέμπουν σε άλλες εποχές και που δεν αρμόζουν σε κανένα πολιτισμένο κράτος, δεν θα πρέπει να μείνουν αναπάντητες.
Μητσοτάκης: Enough is enough.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έγραψε σε μήνυμά του στα αγγλικά στο Twitter για περιστατικό:
“Η υποχρεωτική προσγείωση εμπορικού αεροπλάνου για να συλληφθεί ένας δημοσιογράφος αποτελεί μια πρωτοφανή και σοκαριστική κίνηση. Απαιτούμε να απελευθερωθούν όλοι οι επιβάτες. Η αυριανή Σύνοδος Κορυφής πρέπει να συζητήσει το ζήτημα της αύξησης της πίεσης στη Λευκορωσία. Αρκετά.”
Η πρωθυπουργός της Λιθουανίας, Ινγκρίτα Σιμονίτε, έγραψε στο Twitter:
“Οι επιβάτες και το πλήρωμα της πτήσης της Ryanair από την Αθήνα στο Βίλνιους βρέθηκαν σε κίνδυνο όταν αναγκάστηκαν να προσγειωθούν στο Μινσκ. Ζητούμε το αεροσκάφος και οι επιβάτες να αναχωρήσουν αμέσως για το Βίλνιους!”
ICAO: Ενδεχόμενη παραβίαση τη Σύμβασης του Σικάγου
Ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (International Civil Aviation Organization, ICAO) έγραψε στο Twitter:
“Ο ICAO ανησυχεί έντονα για την εμφανή αναγκαστική προσγείωση μιας πτήσης της Ryanair και των επιβατών της, κάτι που θα μπορούσε να παραβιάζει τη Σύμβαση του Σικάγου. Ανυπομονούμε να επιβεβαιωθούν επίσημα περισσότερες πληροφορίες από τις ενδιαφερόμενες χώρες και φορείς.”
Παρακολούθηση του Ρομάν Προτάσεβιτς στην Αθήνα
Σε συνομιλία μεταξύ του Ρομάν και φίλων του, ο Ρομάν ανέφερε ότι υπήρχε ένας ρωσόφωνος άνδρας στο αεροδρόμιο που ήθελε να τραβήξει φωτογραφίες από τα έγγραφά του και στη συνέχεια ξαφνικά έφυγε πριν επιβιβαστεί.
H Λευκορωσία έστειλε μαχητικό αεροσκάφος MiG-29
Το Υπουργείο Άμυνας της Λευκορωσίας, σε μήνυμά του στο Telegram ανακοίνωσε ότι μαχητικό αεροσκάφος MiG-29 συνόδευσε πραγματικά το αεροπλάνο Ryanair, αλλά αφού το τελευταίο κατευθύνθηκε προς το Μινσκ.
Ο Ρομάν Προτάσεβιτς συνελήφθη από τις αρχές της Λευκορωσίας και το αεροσκάφος αναχώρησε.
Τον Οκτώβριο 2020, το δικαστήριο της Κεντρικής Περιφέρειας του Μινσκ αναγνώρισε το κανάλι πληροφοριών NEXTA-Live και το λογότυπο NEXTA ως εξτρεμιστικό υλικό.
Τον Νοέμβριο 2020, η KGB της Λευκορωσίας πρόσθεσε τον Ρομάν Προτάσεβιτς στη λίστα εκείνων που εμπλέκονται στην τρομοκρατία.