Την επιχειρησιακή κατάσταση στην Ουκρανία ανέλυσε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Ο ΥΕΘΑ Παναγιωτόπουλος κατά την ομιλία του στις 8 Ιουνίου 2022, στη Διαρκή Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και Αμύνης για τις τρέχουσες εξελίξεις στην Ουκρανία ανέφερε την επιχειρησιακή κατάσταση μετά από 103 μέρες αγώνα. Αναφέρθηκε επίσης στην αμυντική βοήθεια που έχει αιτηθεί η Ουκρανία καθώς επίσης και στις πρωτοβουλίες – αποφάσεις του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η επιχειρησιακή κατάσταση στην Ουκρανία
Οι Ρωσικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αποσυρθεί από το Βόρειο μέτωπο μέχρι το Χάρκοβο, πέριξ του Χαρκόβου οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις εκτελούν αντεπιθέσεις μικρής κλίμακας, οι οποίες έχουν αποδώσει μικρά εδαφικά κέρδη με κύριο σκοπό να απασχολούν το δυνατό μεγαλύτερο αριθμό Ρωσικών δυνάμεων μακριά από το μέτωπο του Ντονμπάς στα Ανατολικά.
Στο Ανατολικό μέτωπο συνεχίζονται οι ένοπλες συγκρούσεις όπου οι Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις επιχειρούν την κύκλωση του Ντονμπάς. Αυτά λίγο – πολύ είναι γνωστά όπως καταλαβαίνετε από τη ροή της ειδησεογραφίας, αλλά νομίζω σκόπιμο είναι να τα αναφέρουμε επιγραμματικά. Το Σεβεροντονιέκστ και το Στοβιάνσκ είναι οι κύριοι αντικειμενικοί σκοποί των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων στην περιοχή. Παρά τις πληροφορίες για αποχώρηση από το Σεβεροντονιέκστ το τελευταίο 48ωρο, οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν πραγματοποιήσει αντεπιθέσεις για να ανακαταλάβουν κάποιες περιοχές από τις Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις, επομένως μαίνονται οι συγκρούσεις και το αποτέλεσμα είναι ρευστό.
Στο Νότιο μέτωπο οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις εκτελούν αντεπιθέσεις περιορισμένης κλίμακας κυρίως στα προάστια της Χερσώνας και της Ζαπορίζια, έχοντας επιτύχει να ανακαταλάβουν κάποιες περιοχές. Οι Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις αμύνονται έναντι των Ουκρανικών επιθέσεων, απασχολώντας μέρος των δυνάμεων που θα μπορούσαν να μετακινήσουν στο Ανατολικό μέτωπο. Όπως καταλαβαίνετε, αλλάζει κάπως η φύση ης αναμέτρησης, όταν οι Ρώσοι αμύνονται και με ακόμα και όταν θεωρητικά περί πλεονεκτήματος των αμυνόμενων, όπως καταλαβαίνετε οι καταστάσεις βαίνουν διαφορετικά. Υπάρχει τάση των Ουκρανών να αντεπιτεθούν.
Αμυντική βοήθεια που έχει αιτηθεί η Ουκρανία
Η Ουκρανία έχει αιτηθεί πυροβόλα με τα πυρομαχικά τους. Κυρίως έχουν καταγραφεί ως αναγκαία πυροβόλα διαμετρήματος 155 χιλιοστών και 122 χιλιοστών και πυρομαχικά, καθώς και πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών.
Δεύτερον, άρματα μάχης και Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης και Μεταφοράς Προσωπικού (ΤΟΜΑ – ΤΟΜΠ) προκειμένου να υποστηριχθούν επαρκώς και αποτελεσματικά οι Ουκρανικές κινήσεις προς ανατροπή των Ρωσικών θέσεων. Ως ιδιαίτερα σημαντική προβάλλεται η προμήθεια παντοειδών ανταλλακτικών για οχήματα και εξοπλισμό Σοβιετικής κατασκευής που διαθέτουν οι Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις και είναι και εξοικειωμένες με αυτό.
Τρίτον, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου.
Τέταρτον, συστήματα ραντάρ.
Πέμπτον, συστοιχίες βλημάτων εδάφους – επιφανείας, αντιπλοϊκά βλήματα, για υπεράσπιση των εναπομενουσών θαλασσίων προσβάσεων και πιθανών ακτών αποβάσεως πλησίον της Οδησσού.
Σημειώνεται ότι το αρμόδιο όργανο για τη συλλογή, επεξεργασία και εκμετάλλευση όλων των αιτημάτων των Ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων είναι η Γενική Διεύθυνση Στρατιωτικών Αντιπροσωπειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πρωτοβουλίες – αποφάσεις ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η Συμμαχία είχε λάβει από την Τακτική Σύνοδο ΥΠΑΜ του ΝΑΤΟ στις 6 Φεβρουαρίου 2022 μέτρα ενίσχυσης της άμυνάς της, ιδίως προς την Ανατολική Πτέρυγα. Στην Ουκρανία συνδράμουν και διμερώς τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ δεν συνδράμει την Ουκρανία συνολικά διότι έτσι αυτό θα οδηγούσε σε ευθεία εμπλοκή του στη σύγκρουση.
Μετά την εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου κατεγράφησαν οι εξής εξελίξεις:
- Εγκαθίδρυση τεσσάρων νέων πολυεθνικών σχηματισμών μάχης, τα λεγόμενα “battle groups” επιπέδου τάγματος σε Ουγγαρία, Σλοβακία, Ρουμανία και Βουλγαρία.
- Επιτάχυνση των προσπαθειών εκ μέρους των συμμάχων προς εκπλήρωση των στόχων εθνικών αμυντικών δαπανών, το λεγόμενο “defense investment pledge”, να ξοδέψουν δηλαδή, τα κράτη -μέλη και άλλα για την άμυνά τους, όσα προβλέπονται στα πλαίσια του ΝΑΤΟ.
- Οι έκτακτες Σύνοδοι έδωσαν το έναυσμα να αρχίσουν συζητήσεις στους κόλπους της Συμμαχίας για μεταξύ άλλων: ενίσχυση της Ουκρανίας μέσω εκσυγχρονισμού του οπλοστασίου της και εκπαίδευση των Ενόπλων Δυνάμεών της.
- Ενίσχυση των πλέον ευάλωτων εταίρων του ΝΑΤΟ στις απειλές της Ρωσίας.
Ποια είναι τα μέτρα άμυνας που λήφθηκαν
Το ΝΑΤΟ έχει ενεργοποιήσει τα σχέδια κλιμακούμενης αντίδρασης, τα λεγόμενα GRPs (Graduated Response Plans). Έχει αναπτύξει στοιχεία της δύναμης αντίδρασής τους και έχει αναλάβει την άμεση διοίκηση 40.000 στρατιωτών, εναερίων και ναυτικών μέσων στην Ανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ. Παραμένει διάχυτη η ανησυχία στους κόλπους της Συμμαχίας για ενδεχόμενη απόπειρα της Ρωσίας να αμφισβητήσει τη κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα και άλλων συμμάχων. Έτσι αποφασίστηκε κι αυτή τη στιγμή τυγχάνει επεξεργασίας, η σημαντική ενίσχυση της μακροπρόθεσμης αμυντικής και αποτρεπτικής διάταξης της Συμμαχίας.
Επίσης ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ και οι ανατολικοευρωπαίοι Σύμμαχοι πρότειναν μετατροπή της ενισχυμένης προκεχωρημένης παρουσίας και της προσαρμοσμένης προκεχωρημένης παρουσίας μέσω -μεταξύ άλλων- της αναβάθμισης μάχιμων Μονάδων υψηλής ετοιμότητας υπερταξιαρχίας σε οκτώ χώρες της Ανατολικής Πτέρυγας. Σε αυτό το επίπεδο της σταδιακής ανάπτυξης Δυνάμεων, με αμυντική διάταξη βέβαια, στου Νατοϊκούς συμμάχους εντάσσονται και οι ενέργειες της Ελλάδας να στείλει κάποια στοιχεία στη Βουλγαρία, για την ενίσχυση της άμυνάς της στην Ανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση, εδώ προκύπτει ο Eυρωπαϊκός Mηχανισμός Άμυνας (European Peace Facility). Στις 28 Φεβρουαρίου, μετά τη ρωσική εισβολή δηλαδή, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υιοθέτησε δύο αποφάσεις σχετικά με παροχή δύο νέων μέτρων συνδρομής του EPF, συνολικού ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ και διάρκειας 24 μηνών. Το πρώτο εξ αυτών αφορά την αποστολή οπλισμού στην Ουκρανία 450 εκατ. ευρώ. Το δεύτερο, την αποστολή μη θανατηφόρου υλικού 50 εκατ. ευρώ. Με μεταγενέστερες αποφάσεις αυτά τα ποσά αυξήθηκαν, αυξάνονταν διαρκώς επειδή ακριβώς ο πόλεμος εξελισσόταν δυναμικά και φαίνεται να εξελίσσεται επί μακρόν.
Στην τελευταία Συνεδρίαση, το Συμβούλιο στις 8 Μαΐου 2022 με νέα απόφασή του υιοθέτησε το τελευταίο πακέτο πρόσθετων μέτρων συνδρομής με το τελικό ύψος συνδρομής μέσω του EPF να διαμορφώνεται πια από τα 500 εκατ. στα 2 δισ. Ευρ, δηλ. 1.840.000.000 για αμυντικό εξοπλισμό και 160 εκατομμύρια για μη θανατηφόρο εξοπλισμό, ανθρωπιστική δηλαδή κυρίως βοήθεια. Προσέξτε, αυτός ο Μηχανισμός προβλέπει αποζημίωση των κρατών μελών που συνεισφέρουν. Όποιος στέλνει δηλαδή αμυντικό υλικό αυτό τυγχάνει κάποιας επεξεργασίας, προφανώς λογιστικής, εκτιμάται και η χώρα αποζημιώνεται.
Υπενθυμίζεται ότι ο ΥΕΘΑ Παναγιωτόπουλος αναφέρθηκε επίσης στη διαρροή στρατιωτικών πληροφοριών από Στρατιωτικούς προς Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ