Η Τουρκάλα τραγουδίστρια Γκιουλσέν συνελήφθη και προφυλακίστηκε γιατί επέκρινε τα σχολεία Ιμάμ Χατίπ τα οποία κατάργησε ο Μουσταφά Κεμάλ.
Τα σχολεία Ιμάμ-Χατίπ αρχικά ιδρύθηκαν για να εκπαιδεύσουν τους νεαρούς άνδρες ως ιμάμηδες (Ιμάμ, ιμάμης) και ιεροκήρυκες (Χατίπ, hatip).
Το Υπουργείο Παιδείας διευθύνει τα σχολεία Ιμάμ Χατίπ (Ιmam-Hatip) και Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet Isleri Baskanligi) που συνήθως αναφέρεται απλώς ως Diyanet (Θρησκευτικών) διευθύνει τα “κατηχητικά του Κορανίου” (Kuran kursu).
- Τα σχολεία Ιμάμ-Χατίπ στην Τουρκία
- Ερντογάν – AKP και σχολεία Ιμάμ-Χατίπ
- Τα σχολεία Ιμάμ-Χατίπ έξω από την Τουρκία
- Διώξεις σε όσους επικρίνουν τα σχολεία Ιμάμ-Χατίπ
Τα σχολεία Ιμάμ Χατίπ στην Τουρκία
Τα θρησκευτικά σχολεία καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από ιερατικές – θεολογικές σχολές κοσμικού χαρακτήρα στις 3 Μαρτίου 1924 στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού του τουρκικού κράτους από τον Μουσταφά Κεμάλ.
Χαρακτηριστική είναι η γελοιογραφία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Akbaba το 1924 που δείχνει τον Μουσταφά Κεμάλ να απορρίπτει τα θρησκευτικά πρόσωπα και τους θεσμούς.
“Η καταιγίδα της ανανέωσης κατέστρεψε ολοσχερώς τους ξεπερασμένους θεσμούς στη χώρα”, γράφει ο υπότιτλος και οι πινακίδες μέσα στη “χοάνη”, σουλτανάτο, μαντρέσα και σαρία.
Το 1930 τα σχολεία Ιμάμ Χατίπ έπαυσαν να υπάρχουν λόγω έλλειψης μαθητών και δεν γινόταν σχετική εκπαίδευση μέχρι το 1984.
Μεταξύ 1930 και 1948, λειτούργησαν τα “κατηχητικά του Κορανίου” (Kuran kursu) από το Diyanet.
Τα σχολεία Ιμάμ Χατίπ άνοιξαν ξανά το 1951 και από το 1976 φοιτούν σε αυτά και κορίτσια. Το 2013 εξισώθηκαν με τα λοιπά δημόσια σχολεία. [Πηγή: Κανονισμός Ιδρυμάτων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ΜΕΒ]
Απευθύνονται σε μαθητές από 10 έως 18 ετών και υπάρχουν 2 βαθμίδες, για παιδιά 10 έως 13 ετών (Γυμνάσιο) και 14 έως 18 ετών (Λύκειο).
Το 2018 αν και οι 645.000 μαθητές των Λυκείων Ιμάμ Χατίπ αποτελούσαν μόνο το 11% του συνόλου των μαθητών των Λυκείων, τα Λύκεια Ιμάμ Χατίπ έλαβαν το 23% της χρηματοδότησης για την εκπαίδευση. [1]
Ερντογάν – AKP και σχολεία Ιμάμ Χατίπ
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σπούδασε σε ένα από τα πρώτα θρησκευτικά σχολεία Ιμάμ Χατίπ της Τουρκίας και είναι ένθερμος υποστηρικτής αυτών. Το σχολείο μετονομάστηκε σε “Ανώτερο Σχολείο Ανατολίας Ιμάμ Χατίπ Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν” μετά την ανακατασκευή του, που άγγιξε τα 11 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Από το 2002 που βρίσκεται στην εξουσία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και ο Ερντογάν (2003-2014 ως Πρωθυπουργός και από το 2014 έως σήμερα -2022- ως Πρόεδρος), τα θρησκευτικά σχολεία Ιμάμ Χατίπ έχουν υπερ-δεκαπλασιαστεί. Το 2002 ήταν 450 ενώ το 2019 έγιναν 5.138 με 1.300.000 μαθητές [2].
Οι μαθητές που φοιτούν σε αυτά τείνουν να έχουν χαμηλότερες ακαδημαϊκές επιδόσεις κατά μέσο όρο από τα σχολεία με κοσμικό προσανατολισμό.
Πολλοί φτωχοί μαθητές στην Τουρκία αναγκάζονται να φοιτήσουν στα σχολεία Ιμάμ Χατίπ λόγω έλλειψης επιλογών στον τόπο διαμονής τους ή λόγω μη ικανοποιητικής επίδοσης στις εισαγωγικές εξετάσεις που έχει ως αποτέλεσμα να μην έχουν άλλη επιλογή. [3]
Σε αυτό συμβάλλει και η αύξηση των Λυκείων Ιμάμ Χατίπ που λειτουργούν ως οικοτροφεία. Το σχολικό έτος 2022-2023 ο αριθμός των Λυκείων Ιμάμ Χατίπ με ξενώνες αυξήθηκε κατά 68 (σχολικό έτος 2021-2022: 467, 2022-2023: 535). Από το σύνολο των Λυκείων Ιμάμ-Χατίπ το 72% είναι οικοτροφεία.
Από τα συνολικά 1.238 Λύκεια-οικοτροφεία, τα 535 είναι Ιμάμ Χατίπ. [4]
Ο Ερντογάν σε ομιλία του σε μαθητές των Ιμάμ Χατίπ προσπάθησε να συνδέσει τα υπόλοιπα σχολεία με την τρομοκρατία. Ο υπαινιγμός του ότι τα υπόλοιπα πλην των ιμάμ-χατίπ σχολεία “εκπαιδεύουν τρομοκράτες και αναρχικούς” είχε προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας.
Σε έρευνα του 2020 από το Κέντρο Εκπαίδευσης Αξιών του Ιδρύματος Ensar:
- 38% επέλεξαν να σπουδάσουν οι ίδιοι στο Ιμάμ-Χατίπ
- 51% είπαν ότι εγγράφηκαν επειδή το ήθελαν οι οικογένειές τους
- 44% εγγράφηκαν επειδή η βαθμολογία τους δεν ήταν αρκετή για το σχολείο που επιθυμούσαν
- 22% εγγράφηκαν επειδή αντικατοπτρίζει τις πεποιθήσεις τους
Στα αποτελέσματα της έρευνας αποτυπώθηκε επίσης ότι ο σκοπός που δημιουργήθηκαν τα λύκεια Ιμάμ-Χατίπ, η “ανατροφή θρησκευτικών ανδρών” παρέμεινε χαμηλός καθώς 17% εγγράφηκαν γιατί ήθελαν να γίνουν ιμάμηδες ή ιεροκήρυκες. [5]
Τα σχολεία Ιμάμ Χατίπ έξω από την Τουρκία
Σύμφωνα με το Diyanet έχουν δημιουργηθεί και υποστηρίζονται 25 σχολεία συνολικά σχολεία στο εξωτερικό (Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν, Κιργιστάν, Ρουμανία, Βουλγαρία, Σομάλια, Μαλαισία, Μπαγκλαντές, Αϊτή, Μογγολία, Παλαιστίνη, Γεωργία, Πακιστάν και στα Κατεχόμενα στην Κύπρο). Στα σχολεία αυτά, με στοιχεία του 2021, φοιτούσαν συνολικά 8.193 μαθητές ενώ έχουν αποφοιτήσει από τηνέναρξη της λειτουργίας τους 9.601 μαθητές.
Επίσης 2.595 μαθητές από 111 χώρες φοιτούν στην Τουρκία με υποτροφίες.
Στο Συμπόσιο των σχολείων Ιμάμ Χατίπ και της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης στην Τουρκία που διοργανώθηκε τον Οκτώβριο 2021, ο Ερντογάν αναφερόμενος στη φήμη των σχολείων Ιμάμ Χατίπ είπε ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί τόσο στην Τουρκία όσο και έξω από αυτήν καθώς “ο ρόλος των Ιμάμ Χατίπ είναι κατανοητός στον αγώνα κατά των τρομοκρατικών οργανώσεων όπως η FETO, το DAESH, η Al-Shabab και η Boko Haram.”
Διώξεις σε όσους επικρίνουν τα σχολεία Ιμάμ Χατίπ
Έχοντας αναλύσει τη σημασία που δίνει ο Ερντογάν και το AKP στην ύπαρξη των σχολείων Ιμάμ Χατίπ, καθίσταται φανερό ότι οποιοσδήποτε στρέφεται εναντίον τους διώκεται.
Σημειώνεται ότι όταν αποφασίζεται η μετατροπή ενός σχολείου σε Ιμάμ Χατίπ υπάρχουν αντιδράσεις από τους γονείς. Η υπόθεση οδηγείται συνήθως στα δικαστήρια και εφόσον δικαιωθούν οι γονείς, συνήθως -πάλι- το σχολείο δεν ανοίγει ποτέ.
Το 2021 ο ακαδημαϊκός – συγγραφέας Έρολ Μούτερτσιμλερ (Erol Mütercimler) καταδικάστηκε σε σε 10 μήνες φυλάκιση με αναστολή διότι σε τηλεοπτικό εκπομπή στο Haber Glob στις 7 Σεπτεμβρίου 2020 που αφορούσε την ιστορία των αιρέσεων, χρησιμοποίησε τις φράσεις: “Αλλά κοίτα το αποτέλεσμα, δες το αποτέλεσμα όσων αποφοίτησαν από αυτό το σχολείο Ιμάμ-Χατίπ, είναι ανέντιμοι, σεξουαλικά διεστραμμένοι, ανήθικοι”. [6]
Ο ίδιος είχε καταδικαστεί επίσης σε 8 χρόνια και 9 μήνες για συμμετοχή στην υποτιθέμενη οργάνωση Εργκένεκον που ήθελε την ανατροπή της κυβέρνησης Ερντογάν το 2008.
Στις 25 Αυγούστου 2022 συνελήφθη και προφυλακίστηκε η τραγουδίστρια Γκιουλσέν (Γκιουλσέν Τσολάκογλου, Gulsen Colakoglu) με την κατηγορία της υποκίνησης μίσους για ένα αστείο που έκανε για τα σχολεία Ιμάμ-Χατίπ τον Απρίλιο 2021.
Στο εν λόγω βίντεο η Γκιουλσέν απευθυνόμενη σε έναν μουσικό της ορχήστρας της είπε: “Σπούδασε σε Ιμάμ Χατίπ. Από εκεί προέρχεται η διαστροφή του”.
Πηγές
- https://www.reuters.com/investigates/special-report/turkey-erdogan-education/
- https://www.birgun.net/haber/bir-yilda-798-yeni-imam-hatip-okulu-273992
- https://www.duvarenglish.com/half-of-imam-hatip-middle-school-graduates-opt-for-other-high-schools-news-58318
- https://www.birgun.net/haber/oncelikleri-yine-imam-hatip-oldu-394186
- https://www.birgun.net/haber/simdiki-aklim-olsa-imam-hatip-secmem-312021
- https://t24.com.tr/haber/imam-hatiplilere-hakaret-ettigi-gerekcesiyle-erol-mutercimler-e-10-ay-hapis-cezasi-verildi,946901