Γιατί η βραχονησίδα Ζουράφα δεν κινδυνεύει μόνο από την Τουρκία.
Η βραχονησίδα Ζουράφα ή αλλιώς Λαδοξέρα βρίσκεται, 6 ναυτικά μίλια από τη Σαμοθράκη στο Θρακικό Πέλαγος, και αποτελεί το ανατολικότερο σύνορο του Βόρειου Αιγαίου, το άκρο της ελληνικής επικράτειας, αλλά και Ευρωπαϊκής Ένωσης (Γεωγραφικό Πλάτος: 40°28’19.61″B και Γεωγραφικό Μήκος: 25°50’18.83″A). Δείτε την στο Google Maps εδώ.
Δείτε στις παρακάτω εικόνες από το Google Earth πού ακριβώς βρίσκεται η βραχονησίδα Ζουράφα. Σημειώνεται ότι, στην δεύτερη εικόνα, αυτό που φαίνεται πράσινο είναι κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Στις αρχές του 2012 αποκολλήθηκε λόγω της κακοκαιρίας (άνεμοι εντάσεως 10 μποφόρ) τμήμα της τσιμεντένιας βάσης στήριξης του φανού. Η βάση του φανού αντικαταστάθηκε λίγους μήνες αργότερα.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι εργασίες αποκατάστασης γινόταν υπό το βλέμμα της Τουρκικής Ακτοφυλακής. Δείτε φωτογραφίες από τις εργασίες αποκατάστασης της τσιμεντένιας βάσης στήριξης του φανού στην βραχονησίδα Ζουράφα:
Αργότερα, τον Οκτώβριο του 2012, ο τότε Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, ο αείμνηστος Στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος, με τον τότε Διοικητή του Δ’ Σώματος Στρατού και μετέπειτα Αρχηγό ΓΕΣ Αθανάσιο Τσέλιο, επισκέφθηκαν την Ζουράφα όταν είχε αποκατασταθεί η βάση και τέθηκε σε λειτουργία ξανά ο φάρος.
Ο εν λόγω φάρος αναγράφεται στον “Ελληνικό Φαροδείκτη Ελληνικών Ακτών” έκδοσης Υδρογραφικής Υπηρεσίας με τον αριθμό ΑΕΦ-6900 και με διεθνή αριθμό Ε-4556,8 σύμφωνα με την απόφαση του International Hydrographic Organization (ΙΗΟ) στην έκδοση ΝΡ86 VOLUME Ν του φαροδείκτη του Βρετανικού Ναυαρχείου, καθώς και σε όλους τους ναυτιλιακούς χάρτες που εκδίδει η Υδρογραφική Υπηρεσία.
Η βραχονησίδα Ζουράφα και το πετρέλαιο
Με την Ζουράφα ασχολήθηκε διεξοδικώς το 1897 σε περισπούδαστο άρθρο του στη “Θρακική Επετηρίδα” ο διακεκριμένος λόγιος της Σαμοθράκης Νικόλαος Φαρδύς (1853-1901). Άξιο αναφοράς στο σύγγραμμά με τίτλο “Τα Ζγοράφα ως κέντρο των σεισμών της Σαμοθράκης και λείψανο τεσσάρων νήσων του Θρακικού Πελάγους προ αμνημονεύτων χρόνων καποντισθεισών” (αρχείο pdf στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών) είναι ότι, αποκαλεί την βραχονησίδα “Ζγοράφα” (τα) και σημειώνει ότι σε καιρό γαλήνης διακρίνεται και από κάποια υγρή, ελαιώδη ουσία που επιπλέει επί των πέριξ υδάτων, που αποπνέει οξεία οσμή πετρελαίου. Ο ίδιος μεταξύ άλλων αναφέρει ότι για πρώτη φορά διαπίστωσε προσωπικώς την ύπαρξη εκεί πετρελαίου το 1874, του οποίου η πηγή ευρίσκετο επί της Ζουράφας”.
Ο αντιναύαρχος του Βασιλικού Ναυτικού Στυλιανός Εμμ. Λυκούδης (1878 – 1958) και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, διετέλεσε διευθυντής της επιτροπής Φαρών του υπουργείου Ναυτικών και στην μελέτη υπό τον τίτλο “Ιστορικόν των φάρων των ελληνικών ακτών από της αρχαιότητος μέχρι σήμερον” (Τυπογραφείον ΕΣΤΙΑ, 1917-1918) αναφέρει ότι η διαβρωτική επεξεργασία της θάλασσας κατήντησε την Ζουράφα να έχει διάσταση μέγιστη 35 μέτρα, της οποίας οι δύο ακραίες κεφαλές είναι ξηρές σε περίοδο γαλήνης και αναπαυτήρια γλάρων (…”η διαβρωτική των κυμάτων επεξεργασία [την] κατέστησε χοιράδα [:χαμηλό βράχο] εν χρω της θαλάσσης, έχουσαν 35 μέτρων μεγίστην διάστασιν και ης αι δύο ακραίαι κεφαλαί είναι ξηραί εν γαλήνη και αναπαυτήρια γλάρων”)
Ο Γεώργιος Γιαγκάκης (“Η ΖΟΥΡΑΦΑ ΜΑΣ: Βορειοανατολική νησαία προεξοχή της χώρας”), αναφέρει ότι “στην έκδοση του Πλοηγού του 1955, σε μικρές αποστάσεις από τη Ζουράφα υπάρχουν στα μεν Δυτικά της «Βράχος» μικρού υπέρ την επιφάνεια της θάλασσας ύψους, στα σε Νοτιοανατολικά της «Βράχος» περί την επιφάνεια της θάλασσας. Ήδη, μετά από τις δεκαετίες που πέρασαν, τα βραχώδη αυτά νησαία εδάφη έχουν εξαλειφθεί, περιέπεσαν στην κατηγορία του σκόπελοι ή και της υφάλου και απέμεινε η υψηλότερη Ζουράφα.”
Η Ζουράφα αποτελεί οριακά μια στεριά, μια στεριά που μόλις εξέχει από τη θάλασσα και που δεν διακρίνεται εύκολα όταν η θάλασσα είναι ταραγμένη. Στις ημέρες μας είναι μικρότερη του ενός στρέμματος με ακτογραμμή 32 μέτρα αφού βυθίζεται λόγω της διαβρώσεως των ακτών της. Εάν η θάλασσα καταπιεί τη βραχονησίδα αλλάζει η θαλάσσια οριογραμμή με την Τουρκία, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης – ΑΟΖ.
Για αυτό είναι σημαντική αυτή η σπιθαμή γης στο ανατολικότερο άκρο του Βόρειου Αιγαίου!