Τα ευρωπαϊκά F-35 δεν θα μπορούσαν να πετάξουν χωρίς την άδεια από το αμερικανικό Πεντάγωνο.
Το μαχητικό αεροσκάφος F-35, ένα θαύμα της σύγχρονης αεροπορικής τεχνολογίας, έχει γίνει ακρογωνιαίος λίθος πολλών ευρωπαϊκών αεροπορικών δυνάμεων. Ωστόσο, η εξάρτησή της από συστήματα που ελέγχονται από τις ΗΠΑ εγείρει ανησυχίες σχετικά με την επιχειρησιακή ανεξαρτησία του.
Αν και οι ευρωπαϊκές χώρες κατέχουν F-35, δεν έχουν πλήρη αυτονομία στις επιχειρήσεις τους. Οι ΗΠΑ μπορούν να επηρεάσουν ή να περιορίσουν τη χρήση τους μέσω εξαρτήσεων πρόσβασης λογισμικού, υλικοτεχνικής υποστήριξης και συντήρησης.
Ο Christophe Gomart, ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες, Les Républicains) και πρώην επικεφαλής της Διεύθυνσης Στρατιωτικών Πληροφοριών της Γαλλίας από το 2013 έως το 2017, επεσήμανε σε συνέντευξή του στη γαλλική εφημερίδα Le Point, αναφερόμενος στο πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει το ΝΑΤΟ εάν ο Ντόναλντ Τραμπ αποσύρει τα στρατεύματά του ότι, οι χώρες που διαθέτουν εξοπλισμό αμερικανικής προέλευσης δεν θα μπορούν να τον χρησιμοποιήσουν χωρίς τη συγκατάθεσή τους.
“Αυτό προφανώς συμβαίνει με το μαχητικό τους αεροσκάφος F-35 (που αγόρασαν οι Γερμανοί, οι Πολωνοί και καμιά δεκαριά ευρωπαϊκές χώρες)”, πρόσθεσε και σημείωσε “από την άλλη πλευρά, θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το Rafale. Αυτός είναι επίσης ο λόγος που οι Αιγύπτιοι αγόρασαν Rafales μετά την άρνηση των Αμερικανών να επιτρέψουν στα αιγυπτιακά F16 να πραγματοποιήσουν χτυπήματα στη Λιβύη το 2014.”
Αν και δεν υπάρχει επιβεβαιωμένος “διακόπτης εξόντωσης”, οι ειδικοί εικάζουν ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να απενεργοποιήσουν ή να υποβαθμίσουν εξ αποστάσεως ορισμένες λειτουργίες εάν μια χώρα επρόκειτο να χρησιμοποιήσει τα αεροσκάφη F-35 ενάντια στα συμφέροντα των ΗΠΑ. Το λογισμικό cloud-native Operational Data Integrated Network (ODIN) βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ΗΠΑ. Χωρίς πρόσβαση στις απαραίτητες ενημερώσεις ή τροποποιήσεις, τα ευρωπαϊκά F-35 θα μπορούσαν να παρουσιάσουν υποβαθμισμένη απόδοση ή ακόμη και να καταστήσουν μη λειτουργικά.
Ο Christophe Gomart εξελέγη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2024 με το πολιτικό κόμμα Les Républicains, και συμμετέχει στην ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), όπου φέρνει την τεχνογνωσία του σε θέματα ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας, ιδίως στην Υποεπιτροπή Ασφάλειας και Άμυνας (SEDE).
Η Ελλάδα που θέλει να αγοράσει 20 αεροσκάφη F-35 θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει για να αμυνθεί σε ενδεχόμενη επίθεση της Τουρκίας;