V. ΣΥΜΒΑΣΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗ
ΥΠΟΓΡΑΦΕΙΣΑ ΤΗ 24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1923
Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ, Η ΓΑΛΛΙΑ, Η ΙΤΑΛΙΑ, Η ΙΑΠΩΝΙΑ, Η ΕΛΛΑΣ, Η ΡΟΥΜΑΝΙΑ, ΤΟ ΣΕΡΒΟ‐ΚΡΟΑΤΟ‐ΣΛΟΒΕΝΙΚΟΝ ΚΡΑΤΟΣ
αφʹ ενός
ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ
αφʹ ετέρου
Διαπνεόμενοι υπό της επιθυμίας όπως καθορίσωσι τας οικονομικάς αυτών σχέσεις επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου και υπό τους προσφορότερους όρους προς ενθάρρυσιν του εμπορίου και διευκόλυνσην των συναλλαγών,
Απεφάσισαν να συνομολογήσωσιν επί τούτω Σύμβασιν και διώρισαν ως Πληρεξουσίους αυτών:
Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΤΑΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΡΛΑΝΔΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΕΡΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΤΩΝ ΙΝΔΙΩΝ:
Τον Εντιμότατον Sir Horace George Montagu RUMBOLD, Baronet, G.C.M.G., Ύπατον Αρμοστήν εν Κωνσταντινουπόλει∙
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ:
Τον Μέραρχον Στρατηγόν x. Maurice PELLE, Πρεσβευτήν της Γαλλίας, Ύπατον Αρμοστήν της Δημοκρατίας εν Ανατολή, Ανώτερον Ταξιάρχην Τάγματος της Λεγεώνος της Τιμής
Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ:
Τον έντιμον Μαρκήσιον Camille GARRONI, Γερουσιαστήν του Βασίλειου, Πρεσβευτήν της Ιταλίας, Ύπατον Αρμοστήν εν Κωνσταντινουπόλει, Μεγαλόσταυρον των Ταγμάτων των Αγίων Μαυρικίου και Λαζάρου και του Στέμματος της Ιταλίας∙
Τον Κύριον Jules Cesar MONTAGNA, Έκτακτον Αποσταλμένον και Πληρεξούσιον Υπουργόν εν Αθήναις, Ταξιάρχην του Τάγματος των Αγ. Μαυρικίου και Λαζάρου, Ανώτερον Ταξιάρχην του Στέμματος της Ιταλίας∙
Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΩΡ ΤΗΣ ΙΑΠΩΝΙΑΣ:
Τον Κύριον Kentaro OTCHIAI, Jusammi, Μέλος πρώτης τάξεως του Τάγματος του Ανατέλλοντος Ηλίου, Έκτακτον και Πληρεξούσιον Πρεσβευτήν εν Ρώμη∙
Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ:
Τον Κύριον Ελευθέριον Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΝ, Πρώην Πρόεδρον του Υπουργικού Συμβουλίου, Μεγαλόσταυρον του Τάγματος του Σωτήρος∙
Τον Κύριον Δημήτριον ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΝ, Πληρεξούσιον Υπουργόν εν Λονδίνω, Ταξιάρχην του Τάγματος του Σωτήρος∙
Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ:
Τον Κύριον Constantin I. DIAMANDY, Πληρεξούσιον Υπουργόν∙
Τον Κύριον Constanlin CONTZESCO Πληρεξούσιον Υπουργόν∙
Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΣΕΡΒΩΝ, ΤΩΝ ΚΡΟΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΛΟΒΕΝΩΝ:
Τον Δρα Miloutine YOVANOVITCH, Έκτακτον Απεσταλμένον και Πληρεξούσισν Υπουργόν εν Βέρνη∙
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ:
Τον ISMET Pacha, Υπουργόν επί των Εξωτερικών, Βουλευτήν Αδριανουπόλεως∙ Τον Δρα RIZA NOUR Bey Υπουργόν της Υγιεινής και Κοινωνικής Περιθάλψεως, Βουλευτήν Σινώπης∙
Τον HASSAN Bey, πρώην Υπουργόν, Βουλευτήν Τραπεζούντας‐
ΟΙΤΙΝΕΣ, επιδείξαντες αλλήλοις τα πληρεξούσια αυτών έγγραφα, ευρεθέντα εν πλήρει τάξει και κατά τους απαιτούμενους τύπους, συνεφώνησαν επί των ακολούθων όρων:
ΤΜΗΜΑ Αʹ
ʹΑρθρον 1.
Άμα τη ενάρξει της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, το κατά την 1ην Σεπτεμβρίου 1916 τεθέν εν ισχύει ειδικόν οθωμανικόν δασμολόγιον θέλει εφαρμοσθή επί των παραγομένων εις τα εδάφη των λοιπών συμβαλλομένων Χωρών ή εξ αυτών προερχομένων φυσικών ή βιομηχανικών προϊόντων κατά την εισαγωγήν αυτών εν Τουρκία.
Άρθρον 2.
Τα εις τουρκικόν χαρτονόμισμα εισπραττόμενα τέλη του οθωμανικού δασμολογίου της 1ης Σεπτεμβρίου 1916 θα υποβάλλωνται εις συντελεστάς ανατιμήσεως κατά περιόδους ρυθμιζόμενους συμφώνως προς την τιμήν του συναλλάγματος, κατά τους κάτωθι καθοριζομένους όρους:
Ως τοιούτοι συντελεσταί θέλουσι ληφθή οι ισχύοντες κατά την 1ην Μαρτίου 1923. Ουχʹ ήττον, τα εν τω πίνακι του Παραρτήματος Ι απαριθμούμενα είδη, θα υποβάλλωνται εις τον συντελεστήν 9.
Οι ανωτέρω αναφερόμενοι συντελεσταί θα προσαρμόζωνται προς την τιμήν του συναλλάγματος κατά τους επομένους κανόνας:
Δεδομένου ότι οι εν λόγω συντελεσταί έχουσιν ορισθή καθʹ ον χρόνον η αγγλική λίρα ετιμάτο 745 χάρτινα γρόσια, εάν, κατά τον προ της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως μήνα, η τουρκική λίρα ήθελεν ανατιμηθή, κατά μέσον όρον, πλέον των 30% εν σχέσει προς την ανωτέρω τιμήν, οι συντελεσταί 12 και 9 θέλουσιν ελαττωθή κατʹ αναλογίαν προς την μέσην τιμήν του αυτού μηνός∙ ο ούτω κανονιζόμενος συντελεστής θα παραμείνη εν ισχύι κατά την επομένην τριμηνίαν, άμα τη λήξει της οποίας, θέλει ούτος εκ νέου προσαρμοσθή, εάν συντρέχη περίπτωσις, προς την μέσην τιμήν συναλλάγματος του τελευταίου μηνός.
Ωσαύτως, εάν, κατά τον προ της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως μήνα, η τουρκική λίρα υποτιμηθή, κατά μέσον όρον, πλέον των 30% εν σχέσει προς την αρχικήν τιμήν των 745 γροσιών κατά αγγλικήν λίραν, οι συντελεσταί 12 και 9 δύνονται να αυξηθώσι κατʹ αναλογίαν προς την μέσην τιμήν του αυτού μηνός∙ ο ούτω κανονιζόμενος συντελεστής θα παραμείνη εν ισχύι κατά την επομένην τριμηνίαν, άμα τη λήξει της οποίας, θέλει ούτος εκ νέου προσαρμοσθή, εάν συντρέχη λόγος, προς την μέσην τιμήν συναλλάγματος του τελευταίου μηνός.
Ο συντελεστής 5 δύναται να αυξηθή εν περιπτώσει υποτιμήσεως της τουρκικής λίρας, υφʹ ους όρους και οι συντελεσταί 12 και 9, αλλʹ εν περιπτώσει υποτιμήσεως της τουρκικής λίρας, θέλει ελαττωθή αφʹ ης στιγμής η αγγλική λίρα ετιμάτο ολιγώτερον των 5 χαρτίνων τουρκικών λιρών.
Εν περιπτώσει νομισματικής μεταρρυθμίσεως, οι διάφοροι ως άνω καθορισθέντες συντελεσταί θέλουσι τροποποιηθή, αναλόγως της διαφοράς μεταξύ του νέου και του παλαιού νομίσματος, και κατά τρόπον ώστε να μη μεταβληθή η επίπτωσις των τελωνειακών δασμών.
Άρθρον 3.
Η Τουρκία αναλαμβάνει την υποχρέωσιν όπως, άμα τη ενάρξει της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, καταργήση και μη επαναφέρη κατά την διάρκειαν αυτής πάσαν απαγόρευσιν εισαγωγής ή εξαγωγής, πλην εκείνων αίτινες θα απέβαινον αναγκαίαι προς:
1ον) Εξοικονόμησιν των απαραιτήτων πόρων προς διατροφήν του λαού και προστασίαν της οικονομικής δράσεως του Έθνους∙
2ον) Περιφρούρησιν της ασφαλείας του Κράτους∙
3ον) Προφύλαξιν των ανθρώπων, ζώων και φυτών από των λοιμωδών νόσων, επιζωοτιών και επιφυτειών
4ον) Παρακώλυσιν της χρήσεως του οπίου και λοιπών δηλητηριωδών
5ον) Απαγόρευσιν της εισαγωγής αλκοολικών προϊόντων, ων η χρήσις απαγορεύεται εν Τουρκία∙
6ον) Παρεμπόδισιν της εξαγωγής χρυσών νομισμάτων ή μεταλλικού χρυσού∙
7ον) Ίδρυσιν ή διατήρησιν μονοπωλίων του Κράτους.
Υπό τον όρον ακριβοδικαίας αμοιβαιότητος παρεχομένης παρʹ εκάστης των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων, συμφώνως προς την νομοθεσίαν αυτής, η Τουρκία αναλαμβάνει την υποχρέωσιν όπως εφαρμόζη, άνευ ουδεμιάς διακρίσεως, τας απαγορεύσεις ταύτας, εν η δε περιπτώσει ήθελεν επιτρέψει εξαιρέσεις ή χορηγήσει αδείας ως προς τα απηγορευμένα προϊόντα, όπως μη ευνοή το εμπόριον όμοιας συμβαλλομένης Δυνάμεως ή οιασδήποτε Δυνάμεως επί βλάβη του εμπορίου ετέρας συμβαλλομένης Δυνάμεως.
Άρθρον 4.
Υπό τον όρον αμοιβαιότητος, ουδείς φόρος καταναλώσεως (droit de consommation ou dʹaccise) θα επιβάλληται εν Τουρκία επί των εμπορευμάτων των παραγομένων εν ταις λοιπαίς συμβαλλομέναις Χώραις ή προερχομένων εξ αυτών πέραν του εισπραττομένου επί των εν Τουρκία παραγομένων ομοίων ή παρεμφερών ειδών.
Εκτός τούτου, η Τουρκία δύναται να εξακολουθή εισπράττουσα, δια τα εν τω πίνακι του Παραρτήματος II απαριθμούμενα προϊόντα, τα εν αυτώ οριζόμενα δικαιώματα καταναλώσεως, υπό τους αυτούς όρους ισότητας μεταξύ των υπηκόων αυτής και των υπηκόων των λοιπών συμβαλλομένων Χωρών.
Υπό τον όρον αμοιβαιότητας, τα διαπύλια τέλη ή παν άλλο τέλος εισπραττόμενον υπό των τοπικών Αρχών, εφʹ όσον μεν πρόκειται περί ειδών παραγομένων εν Τουρκία, θα επιβάλλωνται άνευ διακρίσεως μεταξύ των τουρκικών προϊόντων και των παραγομένων εν ταις λοιπαίς συμβαλλομέναις Χώραις ή εξ αυτών προερχομένων, εφʹ όσον δε πρόκειται περί ειδών μη παραγομένων εν Τουρκία, θα επιβάλλονται ωσαύτως, άνευ ουδεμιάς διακρίσεως, εφʹ όλων των ομοίων ή παρεμφερών ξένων προϊόντων, οιοσδήποτε και αν ή ο τόπος της παραγωγής ή προελεύσεως αυτών.
Άρθρον 5.
Υπό τον όρον ακριβοδικαίας αμοιβαιότητας παρεχομένης εις την Τουρκίαν παρʹ εκάστης των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων, συμφώνως προς την νομοθεσίαν αυτής, παν τέλος εξαγωγής, όπερ η Τουρκία έχει τυχόν επιβάλλει ή ήθελεν επιβάλλει εφʹ οιουδήποτε φυσικού ή βιομηχανικού προϊόντος, θα εφαρμόζηται εξ ίσου ως προς πάσαν χωράν διʹ ην προορίζεται το εν λόγω προϊόν, μη επιτρεπομένης, οπωσδήποτε, διακρίσεως τίνος επί ζημία του εμπορίου μιας οιασδήποτε των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων.
Άρθρον 6.
Η Τουρκία θέλει χορηγήσει εις τας λοιπάς συμβαλλομένας Δυνάμεις το ευεργέτημα παντός ευνοϊκωτέρου όρου, ον ήθελε παραχωρήσει, ως προς τα εν τοις άρθροις 1‐5 αναφερόμενα θέματα, εις πάσαν άλλην χωράν, εξαιρέσει όμως των ειδικών πλεονεκτημάτων, άτινα ήθελε χορηγήσει, ως προς τα δασμολόγια ή παν άλλο εν γένει εμπορικόν είδος, εις οιονδήποτε εκ των αποσπωμένων εξ αυτής εδαφών δυνάμει της υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκης Ειρήνης, ή εις όμορόν τι Κράτος χάριν του συνοριακού εμπορίου.
Άρθρον 7.
Η Τουρκία και αι1 λοιπαί συμβαλλόμεναι Δυνάμεις δύνανται να απαιτήσωσιν αμοιβαίως παρά του εισαγωγέως, προς απόδειξιν της χώρας προελεύσεως των εισαγομένων προϊόντων, την προσαγωγή επισήμου πιστοποιητικού βεβαιούντος, ότι το εισαγόμενον είδος είναι εγχώριον προϊόν ή κατασκεύασμα της ειρημένης χώρας, ή ότι δέον να θεωρήται ως τοιούτον, ως εκ της μεταβολής ην υπέστη εν τη χώρα ταύτη.
Τα πιστοποιητικά προελεύσεως, συντασσόμενα κατά το συνημμένον τω παρόντι Τμήματι υπʹ αριθ. III υπόδειγμα, θα εκδίδωνται είτε υπό του Υπουργείου του Εμπορίου ή της Γεωργίας, είτε υπό του Εμπορικού Επιμελητηρίου, εις το οποίον υπάγεται ο αποστολεύς, είτε υφʹ οιουδήποτε άλλου οργάνου ή σωματείου όπερ η χώρα του προορισμού ήθελεν αποδεχθή. Τα εν λόγω πιστοποιητικά θα επικυρώνται υπό διπλωματικού ή προξενικού αντιπροσώπου της χώρας του προορισμού.
Τα ταχυδρομικά δέματα θα απαλλάσσωνται του πιστοποιητικού προελεύσεως, όταν η χώρα του προορισμού αναγνωρίση ότι δεν πρόκειται περί αποστολής εμπορικής φύσεως.
Άρθρον 8.
Εν πάση περιπτώσει, ουδεμία των συμβαλλομένων Δυνάμεων δύναται να επικαλεσθή το ευεργέτημα των διατάξεων του παρόντος Τμήματος, εφʹ όσον δεν παρέχει προς την Τουρκίαν, καθʹ όλην τη διάρκειαν της Συμβάσεως, όρους εξ ίσου ευνοϊκούς προς τους υπʹ αυτής παρεχομένους εις πάσαν άλλην ξένην χωράν.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι
ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΝ 9 ΥΠΑΓΟΜΕΝΩΝ ΕΙΔΩΝ
Αριθμοί Δασμολογίου
65 ……………. Γεώμηλα.
69 ……………. Πορτοκάλια.
121 ………….. Σακχαρώδεις σκευασίαι.
130 ………….. Μεταλλικά ύδατα.
178 ………….. Δέρματα βερνικωτά (λουστρίνια).
180 ………….. Δέρματα χοίρου.
185‐187‐188 …. Υποδήματα.
192 ……………. Χειρόκτια.
200‐201 ……… Μηλωταί (γουναρικά) ακατέργαστοι ή κατειργασμέναι.
217‐218 ………. Έπιπλα.
273‐274—275 ….. Κεντήματα, τρίχαπτα και ταινίαι βαμβακεροί.
302 ……………. Γνάφαλα μετάξης.
305 ……………. Γάζα κ.λπ.
306 ……………. Τούλλιον εκ μετάξης κλπ.
308 ……………. Μετάξινα υφάσματα.
311‐312 ……… Οθόναι εκ μετάξης.
314 ……………. Ταινιοπλέγματα εκ μετάξης.
324 ……………. Σάλια και μάλλιναι ζώναι.
339 ……………. Ενδύματα.
348 ……………. Αλεξήλια, Αλεξίβροχα κλπ.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II.
ΦΟΡΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΩΣ
Τέϊον ………………………………… 40 γρόσια κατά χιλιόγραμμο”
Καφές ……………………………….. 20 ” ”
Πετρέλαιον ……………………..….. 6 ” ”
Όρυζα ……………………………….. 10 ” ”
Μαργαρίνη, ελαιομαργαρίνη και λοιπά ζωικά λιπάσματα 80 ” ”
Κηρία εκ στεαρίνης ………………………. 30 ” ”
Σάπων κοινός …………………………… 5 ” ”
Σάκκοι καινουργείς και μεταχειρισμένοι …………. 5 ” ”
Καρυκεύματα …………………………… 30 ” ”
Πυρεία ……………………………….. 1/2 γρόσιον το κυτίον 60 πυρείων
Πυρεία κήρινα ………………………….. 1 γρόσιον το κυτίον 60 πυρείων
Σιγαρόχαρτον …………………………… 1 γρόσιον τα 50 φύλλα.
Αναπτήρες …………………………….. 25 γρόσια έκαστος.
Σάκχαρις ……………………………… 15 γρόσια κατά χιλιόγραμμον.
Διπυρίται ………………………………
Σοκολάτα ……………………………… υποκείμενα εις φόρον καταναλώσεως
Συμπεπυκνωμένον γάλα ……………………. αναλόγως της ποσότητος της
Είδη ζαχαροπλαστικής και αμυλοσάκχαρον ………. (περιεχόμενης ζακχάρεως.
Ποτά μη αλκοολικά, αεριούχα και λεμονάδες ………
Πάντα τα λοιπά ζακχαρώδη προϊόντα …………..
Τουμβεκίον ……………………………. 40 γρόσια κατά χιλιόγραμμο ” ”
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III.
ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΕΛΕΥΣΕΩΣ
Ημείς (αρχή εκδίδουσα το πιστοποιητικόν) (1) πιστοποιυούμεν ότι:
Παραγωγός ή βιομήχανος,
Ο κ. ………………….. { Παραγωγός ή βιομήχανος, Πληρεξούσιος του κ………….. κατοίκου……………………….
Έμπορος επιτηδευματίας,
κάτοικος …………………………………. εδήλωσιν ενώπιον ημών,
υπευθύνως, ότι τα κάτωθι σημειούμενα εμπορεύματα είναι προελεύσεως ή κατασκευής (τουρκικής ή ………………………………………………),
συμφώνως προς τα αξιόπιστα έγγραφα τα προσαχθέντα ημίν παρά του αποστολέως (3). Τα εμπορεύματα ταύτα αποστέλλονται εις ……. επί παρακαταθήκη προς πώλησιν
παρά τω κ. ……………… εμπόρω ή βιομηχάνω εις ………………
δια (ξηράς ή δια πλοίου ……………………………………).
Βεβαιώ τʹ ανωτέρω υπευθύνως, τη …………………
(Υπογραφή του δηλούντος
Βεβαίουται παρʹ ημών (αρχή εκδίδουσα το πιστοποιητικόν), πιστοποιούντων προσέτι ότι η πώλησις των ως άνω σημειουμένων εμπορευμάτων συνωμολογήθη πράγματι εν τη χώρα ταύτη.
(Ημερομηνία και υπογραφή της εκδιδούσης το πιστοποιητικό αρχής)
Εθεωρήθη εν τω Προξενείω διʹ επικύρωσιν του γνησίου της παρούσης υπογραφής.
(Ημερομηνία, υπογραφή και σφραγίς του Προξενείου).
(1) Τα πιστοποιητικά θα εκδίδονται είτε παρά του Υπουργείου του Εμπορίου ή της Γεωργίας, είτε παρά του Εμπορικού Επιμελητηρίου εις το οποίον υπάγεται ο αποστολεύς, είτε παρά παντός άλλου οργάνου ή σωματείου εγκρινομένου υπό της χώρας του προορισμού∙
(2) Διαγράφονται αι περιτταί μνείαι.
(3) Οσάκις ο λαμβάνων το πιστοποιητικόν είναι ο παραγωγός ή ο βιομήχανος ή ο πληρεξούσιος αυτών, η φράσις ʺΣυμφώνως προς τα αξιόπιστα έγγραφα τα προσαχθέντα ημίν παρά του αποστολέωςʺ θα διαγράφηται.
ΤΜΗΜΑ Βʹ
Άρθρον 9.
Υπό τον όρον της αμοιβαιότητος, η Τουρκία υποχρεούται να εξασφάλιση εις τα πλοία των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων το αυτό καθεστώς, εις ό υπάγονται τα ίδια αυτής πλοία ή καθεστώς ευνοϊκώτερον εκείνου, εις ό υπάγονται ή ήθελον τυχόν υπαχθή τα πλοία πάσης άλλης Δυνάμεως.
Η Τουρκία διατηρεί έναντι εκάστης των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων και, αντιστοίχως, εκάστη τούτων έναντι της Τουρκίας, το δικαίωμα όπως επιφυλάσση εις την σημαίαν αυτής την αλιείαν, την θαλασσίαν ακτοπλοΐαν ήτοι την δια θαλάσσης μεταφοράν των επιβιβαζομένων εν τινί λιμένι του εδάφους αυτής εμπορευμάτων και επιβατών, των κατευθυνομένων προς άλλον λιμένα του αυτού εδάφους, και τας λιμενικός υπηρεσίας, ήτοι την ρυμούλκησιν, πλοηγίαν και πάσης φύσεως εσωτερικήν υπηρεσίαν.
Άρθρον 10.
Υπό την επιφύλαξιν των εν τω προηγουμένω άρθρω προβλεπομένων εξαιρέσεων ως προς την αλιείαν, την θαλασσίαν ακτοπλοΐαν και τας λιμενικάς υπηρεσίας, η Τουρκία αφʹ ενός, και εκάστη των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων αφʹ ετέρου, θέλουσιν αμοιβαίως εξασφαλίσει εις τα πλοία αυτών το αυτό καθεστώς προς το των ιθαγενών πλοίων, καθʹ όσον αφορά το δικαίωμα εισαγωγής παντός είδους εμπορευμάτων ή μεταφοράς των εκ της χώρας αυτών προερχομένων ή προς αυτήν κατευθυνόμενων επιβατών, και την παροχήν πάσης ευκολίας κατά την στάθμευσιν, φόρτωσιν και εκφόρτωσιν των πλοίων εις τους λιμένας, δεξαμενάς, προκυμαίας και όρμους.
Υπό τον αυτόν όρον αμοιβαιότητας, θα υφίσταται ωσαύτως απόλυτος ισότης ως προς τα επί των πλοίων εισπραττόμενα παντός είδους δικαιώματα και τέλη, οία τα υγειονομικά, τα λιμενικά, τα τέλη προκυμαίας, αγκυροβολίας, πλοηγίας, καθάρσεως, τα φαρικά και λοιπά παρόμοια τέλη, τα εισπραττόμενα εν ονόματι ή υπέρ της Κυβερνήσεως, των δημοσίων υπαλλήλων, ιδιωτών, συνεταιρισμών ή παντός είδους ιδρυμάτων.
Η Τουρκία υποχρεούται ωσαύτως, επʹ αμοιβαιότητι, όπως μη επιβαρύνη τα εισαγόμενα ή εξαγόμενα εμπορεύματα διʹ ουδενός διαφορικού ή προσθέτου τέλους ή αυξήσεως τινός, οιασδήποτε φύσεως ή ονομασίας, λόγω της σημαίας του εισάγοντος ή εξάγοντος το εμπόρευμα πλοίου, του λιμένος της αφίξεως ή αναχωρήσεως, του πλου του πλοίου ή των σταθμεύσεων αυτού, των δικαιωμάτων και τελών των επιβαλλομένων επί των εισαγομένων ή εξαγομένων εμπορευμάτων καθοριζομένων αποκλειστικώς εκ του τόπου της παραγωγής και προελεύσεως ή προορισμού αυτών και εφαρμοζομένων εξ ίσου ως προς πάσας τας λοιπάς συμβαλλομένας Δυνάμεις, συμφώνως προς τας διατάξεις του Τμήματος Αʹ.
Άρθρον 11.
Πάντα τα σχετικά προς τα πλοία και ατμόπλοια, τα φορτία και τους επιβάτας αυτών πιστοποιητικά ή έγγραφα, τα αναγνωρισθέντα προ του πολέμου υπό της Τουρκίας ως έγκυρα ή δυνάμενα μεταγενεστέρως να αναγνωρισθώσιν ως τοιαύτα υπό των κυριωτέρων ναυτικών Κρατών, θέλουσιν αναγνωρισθή υπό της Τουρκίας, όσον αφορά τα πλοία των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων, ως έγκυρα και ισοδύναμα προς τα αντίστοιχα πιστοποιητικά, τα χορηγούμενα εις τουρκικά πλοία και ατμόπλοια.
Αι διατάξεις αύται θα ώσιν έγκυροι, εφʹ όσον τα παρά της Τουρκίας εις τα τουρκικά πλοία και ατμόπλοια χορηγούμενα πιστοποιητικά και έγγραφα, υπό συνθήκας ανάλογους προς τας ισχύουσας εν ταις κυριωτέραις ναυτικαίς χώραις, θεωρούνται υπό των λοιπών συμβαλλομένων Μερών ως ισοδύναμα προς τα παρʹ αυτών εκδιδόμενα τοιαύτα.
ΤΜΗΜΑ Γʹ
Άρθρον 12.
Υπό τον όρον αμοιβαιότητος, η Τουρκία υποχρεούται να λαμβάνη πάντα τα νομοθετικά ή διοικητικά μέτρα και επιτρέπη πάσαν προς την δικαιοσύνην προσφυγήν προς προστασίαν των φυσικών ή βιομηχανικών προϊόντων οιασδήποτε των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων από πάσης μορφής αθεμίτου ανταγωνισμού εν ταις εμπορικαίς συναλλαγαίς.
Η Τουρκία υποχρεούται ωσαύτως, υπό τον όρον αμοιβαιότητος, να καταστέλλη και απαγορεύη, δια προσηκόντων μέτρων, την εισαγωγήν, ως και την εν τω εσωτερικώ κατασκευήν, κυκλοφορίαν, πώλησιν και προσφοράν προς πώλησιν παντός προϊόντος ή εμπορεύματος φέροντος επʹ αυτού τούτου ή επί της συνήθους αυτού συσκευασίας ή του εξωτερικού περικαλύμματος αυτού σήματα, ονόματα, επιγραφάς ή σημεία οιαδήποτε συνεπαγόμενα αμέσως ή εμμέσως, ψευδείς ενδείξεις περί της προελεύσεως, του είδους, της φύσεως ή περί των ιδιαιτέρων ιδιοτήτων του εν λόγω προϊόντος ή εμπορεύματος.
Άρθρον 13.
Υπό τον όρον της αμοιβαιότητος, η Τουρκία υποχρεούται να συμμορφούται προς τους ισχύοντας εν ετέρα συμβαλλομένη Χώρα και αρμοδίως ανακοινουμένους αυτή νόμους, ως και προς τας συμφώνως τοις νόμοις τούτοις λαμβανομένας διοικητικάς ή δικαστικάς αποφάσεις, διʹ ων καθορίζεται η διακανονίζεται το δικαίωμα της περιφερειακής ονομασίας των προϊόντων, άτινα έλκουσι τας ιδιαιτέρας αυτών ιδιότητας εκ του εδάφους ή του κλίματος, ή οι όροι υφʹ ους δύναται να επιτραπή η χρήσις περιφερειακής τίνος ονομασίας. Η παρά τους προειρημένους νόμους ή αποφάσεις εισαγωγή, εξαγωγή, ως και η κατασκευή, κυκλοφορία, πώλησις η προσφορά προς πώλησιν προϊόντων ή εμπορευμάτων φερόντων περιφερειακάς ονομασίας, θέλουσιν απαγορευθή υπό της Τουρκίας και κατασταλή δια των εν τω άρθρω 12 οριζομένων μέτρων.
Άρθρον 14.
Η Τουρκία, υποχρεούται, προς της παρελεύσεως δώδεκα μηνών από της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως:
1ον) Να προσχώρηση, κατά τους κεκανονισμένους τύπους, εις την από 20 Μαρτίου 1883 Διεθνή Σύμβασιν των Παρισίων περί προστασίας της βιομηχανικής ιδιοκτησίας, την αναθεωρηθείσαν εν Βασιγκτώνι την 2αν Ιουνίου 1911.
2ον) Να προσχώρηση ωσαύτως εις την από 9 Σεπτεμβρίου 1886 Διεθνή Σύμβασιν της Βέρνης περί προστασίας των πνευματικών και καλλιτεχνικών έργων, την αναθεωρηθείσαν εν Βερολίνω την 13ην Νοεμβρίου 1908, ως και εις το από 20 Μαρτίου 1914 πρόσθετον Πρωτόκολλον της Βέρνης περί προστασίας των πνευματικών και καλλιτεχνικών έργων.
Αι υπογράψασαι την παρούσαν Σύμβασιν λοιπαί Δυνάμεις δεν θέλουσιν αντιταχθή, διαρκούσης της παρούσης Συμβάσεως, κατά της επιφυλάξεως ην η Τουρκία δηλοί ότι διατυπώνει ως προς τας διατάξεις των προαναφερομένων Συμβάσεων και Πρωτοκόλλου των αφορωσών το δικαίωμα μεταφράσεως εις την τουρκικήν γλώσσαν, εάν εντός ενός έτους από της ενάρξεως της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, και αι λοιπαί συνυπογράψασαι τας Συμβάσεις ταύτας και Πρωτόκολλον Δυνάμεις ουδεμίαν εγείρωσιν αντίρρησιν κατά της εν λόγω επιφυλάξεως.
Εν η περιπτώσει αι υπογράψασαι την παρούσαν Σύμβασιν Δυνάμεις δεν θα ηδύναντο να διατηρήσωσι την συναίνεσίν των επί της τουρκικής επιφυλάξεως περί του δικαιώματος μεταφράσεως, η Τουρκία θέλει απαλλαγή της υποχρεώσεως όπως διατηρήση την προσχώρησιν αυτής εις τας προειρημένας Συμβάσεις και Πρωτόκολλον.
3ον) Νʹ αναγνώριση και προστατεύση προ της λήξεως της αυτής προθεσμίας, διά πραγματικής νομοθεσίας, συμφώνως προς τας αρχάς των ειρημένων Συμβάσεων, την βιομηχανικήν, πνευματικήν και καλλιτεχνικήν ιδιοκτησίαν των υπηκόων των λοιπών συμβαλλομένων Δυνάμεων.
Άρθρον 15.
Ιδιαίτεραι συμβάσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων χωρών θέλουσι κανονίση παν ζήτημα αφορών τα αρχεία, βιβλία και σχέδια τα αναφερόμενα εις την υπηρεσίαν της βιομηχανικής και καλλιτεχνικής ιδιοκτησίας, ως και την ενδεχομένην διαβίβασιν ή ανακοίνωσιν αυτών δια των υπηρεσιών της Τουρκίας προς τας υπηρεσίας των Κρατών υπέρ ων αποσπώνται εδάφη εκ της Τουρκίας.
ΓΕΝΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Άρθρον 16.
Αι συμβαλλόμεναι Δυνάμεις επιφυλάσσονται το δικαίωμα όπως δηλώσωσι κατά την έναρξιν της ισχύος της παρούσης Συμβάσεως, ότι αι διατάξεις αυτής δεν θέλουσιν εφαρμοστή επί του όλου ή μέρους των Κτήσεων αυτών (Dominions), των εχουσών αυτόνομον κυβέρνησιν, των αποικιών αυτών, προτεκτοράτων, κτήσεων ή υπερθαλασσίων εδαφών, των υπαγομένων υπό την κυριαρχίαν ή εξουσίαν αυτών, αλλʹ εν τοιαύτη περιπτώσει, η Τουρκία θα απαλλαγή των εκ της παρούσης Συμβάσεως απορρεουσών διʹ αυτήν υποχρεώσεων έναντι των ειρημένων Κτήσεων (Dominions), αποικιών, προτεκτοράτων, κτήσεων και εδαφών.
Ουχʹ ήττον, αι ειρημέναι Δυνάμεις δύνανται να προσχωρήσωσι βραδύτερον, εν ονόματι πάσης Κτήσεως (Dominion), εχούσης αυτόνομον κυβέρνησιν, αποικίας, προτεκτοράτου, κτήσεως ή εδάφους, άτινα είχον τυχόν αποκλείση δια προηγουμένης δηλώσεως κατά τας διατάξεις της παρούσης Συμβάσεως.
Άρθρον 17.
Τα εκ της Λιβύης προερχόμενα ή διʹ αυτήν προοριζόμενα εμπορεύματα και προϊόντα θα υποβάλλωνται εν Τουρκία εις το αυτό καθεστώς εις ό και τα ιταλικά εμπορεύματα και προϊόντα.
Τα εκ της Τουρκίας προερχόμενα ή διʹ αυτήν προοριζόμενα εμπορεύματα και προϊόντα θα απολαύωσιν εν Λιβύη του καθεστώτος της μάλλον ευνοούμενης ξένης χώρας.
Άρθρον 18.
Η παρούσα Σύμβασις συνομολογείται δια πέντε έτη.
Όσον αφορά το Τμήμα Αʹ, η Τουρκία αφʹ ενός, η Ελλάς, η Ρουμανία και το Σερβο‐Κροατο‐Σλοβενικόν Κράτος αφʹ ετέρου, αναγνωρίζουσαι την ανάγκην καθορισμού εντός βραχυτέρας προθεσμίας νέου καθεστώτος δια τας εμπορικάς αυτών συναλαγάς, συμφωνούσιν όπως αναγνωρίσωσιν αμοιβαίως το δικαίωμα καταγγελίας της παρούσης Συμβάσεως εν πάση στιγμή μετά την λήξιν της πρώτης τριακονταμήνου χρονικής περιόδου, της ειρημένης Συμβάσεως λήγουσης έξι μήνας μετά την καταγγελίαν.
Η Τουρκία αφʹ ενός, και έκαστον των λοιπών συμβαλλομένων Μερών αφʹ ετέρου, υποχρεούνται όπως, εν πάση στιγμή κατά την διάρκειαν των ως άνω οριζομένων δια την εφαρμογήν της Συμβάσεως χρονικών περιόδων και ευθύς ως διατυπωθή προς αυτά σχετική αίτησις, διαξαγάγωσι συντόνους διαπραγματεύσεις προς συνομολόγησιν νέων εμπορικών συνθηκών, αίτινες δέον να περατωθώσι προ της παρελεύσεως των ειρημένων χρονικών περιόδων.
Εάν αι εν λόγω διαπραγματεύσεις δεν καταλήξωσιν εις αποτέλεσμα προ της παρελεύσεως των ως άνω προβλεπομένων προθεσμιών, έκαστος των Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών θα δύναται να αναλάβη την ελευθερίαν ενεργείας αυτού.
Άρθρον 19.
Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΣΥΜΒΑΣΙΣ επικυρωθήσεται.
Αι επικυρώσεις κατατεθήσονται εν Παρισίοις, ως οιόντε τάχιον.
Άρξεται ισχύουσα υφʹ ους όρους και η υπό σημερινήν χρονολογίαν Συνθήκη Ειρήνης.
ΠΡΟΣ ΠΙΣΤΩΣΙΝ ΤΟΥΤΩΝ, οι ανωτέρω μνημονευόμενοι Πληρεξούσιοι υπέγραψαν την παρούσαν Σύμβασιν.
ΕΓΕΝΕΤΟ εν Λωζάνη, τη 24η Ιουλίου 1923, εις εν και μόνον αντίτυπον, όπερ κατατεθήσεται εν τοις αρχείοις της Κυβερνήσεως της Γαλλικής Δημοκρατίας, ήτις θέλει επιδώσει επίσημον αυτού αντίγραφαν προς εκάστην των υπογραψασών Δυνάμεων.
Horace RUMBOLD
PELLE
GARRONI
G.C. MONTAGNA
Κ. OTCHIAI
Ε.Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
Δ.ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ
Const. DIAMANDY
Const. CONTZESCO
Μ. ISMET
Dr. RIZA NOUR
HASSAN