Το πλήρες κείμενο από τη Συνθήκη της Λωζάνης. Τι προβλέπει για τα νησιά.
Η Συνθήκη της Λωζάνης υπογράφηκε στις 24 Ιουλίου 1923 από τους αντιπροσώπους της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας, της Γιουγκοσλαβίας, της Ρουμανίας, της Τουρκίας και της Ελλάδας, σε αντικατάσταση της συνθήκης των Σεβρών, που είχε συμφωνηθεί με τον σουλτάνο τον Αύγουστο του 1920.
Συνθήκη της Λωζάνης: Τι προβλέπει για τα νησιά
Με τη Συνθήκη της Λωζάνης, η Κωνσταντινούπολη, η Ανατολική Θράκη, η Ίμβρος και η Τένεδος παραχωρήθηκαν στην Τουρκία, ενώ παρέμειναν στην Ελλάδα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Η Ελλάδα παραιτήθηκε από τα δικαιώματά της στη Σµύρνη στην Ανατολία, που της είχε παραχωρηθεί από την Οθωµανική Κυβέρνηση µε τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου µε τη συνθήκη των Σεβρών (10 Αυγούστου 1920 – ποτέ δεν εφαρμόστηκε).
Η Τουρκία αναγνώρισε την Ελληνική κυριαρχία πάνω στα νησιά Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος και Ικαρία, που είχαν απελευθερωθεί από τον Οθωμανικό ζυγό στο διάστημα µεταξύ 1878 και 1913.
Τα Δωδεκάνησα παρέμειναν κάτω από ιταλική κατοχή.
Όσον αφορά την επικαλούμενη από την Τουρκία “αποστρατικοποίηση” των νησιών, το Άρθρο 13 της Συνθήκη της Λωζάνης είναι σαφέστατο για κάποιον που γνωρίζει ανάγνωση. Το εν λόγω άρθρο θέτει περιορισμούς σχετικά με την εγκατάσταση ναυτικής βάσης, οχύρωσης και το μέγεθος των στρατιωτικών δυνάμεων στα Ελληνικά νησιά Μυτιλήνη (έτσι αναφέρεται στην συνθήκη η νήσος Λέσβος), Χίος, Σάμος και Ικαρία. Ως γνωστόν δεν υπάρχει ναυτική βάση, σε αντίθεση με τα όσα υπάρχουν στην Τουρκία. Η Τουρκία παραβλέπει ότι συμφώνησε να μην υπερίπταται πάνω από ελληνικά νησιά.
Συγκεκριμένα το Άρθρο 13 της Συνθήκης της Λωζάνης αναφέρει:
“Αι ειρημέναι νήσοι δεν θα χρησιμοποιηθώσιν εις εγκατάστασιν ναυτικής βάσεως ή εις ανέγερσιν οχυρωματικού τίνος έργου.
Θα απαγορευθή εις την Ελληνικήν στρατιωτικήν αεροπλοΐαν να υπερίπταται του εδάφους της ακτής της Ανατολίας.
Αντιστοίχως, η Οθωμανική Κυβέρνησις θα απαγορεύση εις την στρατιωτικήν αεροπλοΐαν αυτής να υπερίπταται των ρηθεισών νήσων.
Αι ελληνικαι στρατιωτικαί δυνάμεις εν ταις ειρημέναις νήσοις θα περιορισθώσι εις τον συνήθη αριθμόν των δια την στρατιωτικήν υπηρεσίαν καλουμένων, οίτινες δύνανται να εκγυμνάζωνται επί τόπου, ως και εις δύναμιν χωροφυλακής και αστυνομίας ανάλογον προς την εφʹ ολοκλήρου του ελληνικού εδάφους υπάρχουσαν τοιαύτην.”
Η Συνθήκη της Λωζάνης και η Κύπρος
Αναγνωρίστηκε η προσάρτηση της Κύπρου από τη Βρετανία και η Τουρκία αποποιήθηκε κάθε διεκδίκηση πάνω στην Κύπρο.
Η Τουρκία αναγνώρισε τα νέα σύνορα όπως διαμορφώθηκαν με τη συνθήκη και διαβεβαίωσε ότι δεν είχε οποιεσδήποτε εδαφικές διεκδικήσεις έξω από τα σύνορά της.
Τα κυριότερα άρθρα της Συνθήκης της Λωζάνης
Τα Άρθρα 2 και 3 οριοθετούν τα σύνορα της Τουρκίας με Ελλάδα, Βουλγαρία, Συρία και Ιράκ.
Το Άρθρο 5 συγκροτεί επιτροπή για να προσδιορίσει επί του εδάφους την οριογραμμή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ακολουθώντας κατά το καλύτερο δυνατόν τις περιγραφές που δίνονται στη συνθήκη αυτή και λαμβάνοντας υπόψη τοπικούς περιορισμούς και άλλα οικονομικά ενδιαφέροντα.
Το Άρθρο 12 ορίζει την κυριαρχία της Ελλάδας πάνω στα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου εκτός Ίμβρου, Τενέδου και Λαγουσών (νήσος Μαυριές) και ειδικότερα τα νησιά Λήμνος, Σαμοθράκη, Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Ικαρία. Επίσης ορίζει ότι τα νησιά που βρίσκονται λιγότερο από τρία μίλια από την ακτή της Τουρκίας παραμένουν στην Τουρκική Κυριαρχία.
Το Άρθρο 13 από την Συνθήκη της Λωζάνης που προαναφέραμε.
Το Άρθρο 14 λαμβάνει μέτρα για ειδικά θέματα για την Ίμβρο και Τένεδο, όπως διοικητική οργάνωση από τοπικά στοιχεία που να εγγυάται το γηγενή μη μουσουλμανικό πληθυσμό σε ότι αφορά στην τοπική διοίκηση και την προστασία προσώπων και περιουσιών.
Η Τουρκία με το Άρθρο 15 αποκηρύσσει προς χάρη της Ιταλίας όλα τα δικαιώματά της και τους τίτλους της πάνω στα Δωδεκάνησα και με το Άρθρο 20 αναγνωρίζει την προσάρτηση της Κύπρου στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως ανακηρύχθηκε από τη Βρετανική Κυβέρνηση στις 15 Δεκεμβρίου 1914.
Με το Άρθρο 23 τα συµβαλλόµενα µέρη, συµφωνούν και διακηρύττουν την αρχή της ελεύθερης διέλευσης και ναυσιπλοΐας στα Τουρκικά στενά, όπως περιγράφεται στην ξεχωριστή σύμβαση που υπογράφηκε την ίδια µέρα σχετικά µε το καθεστώς των Στενών.
Συνθήκη της Λωζάνης (πλήρες κείμενο)
Διαβάστε το πλήρες κείμενο από την Συνθήκη της Λωζάνης στο αρχείο pdf ή ευκολότερη ανάγνωση και περιήγηση στη σελίδα του blog επιλέγοντας από περιεχόμενα: