“Το εργασιακό περιβάλλον στις Ένοπλες Δυνάμεις είναι πλέον τόσο τοξικό που μεταφέρεται ακόμα και στα σπίτια των στελεχών”, τονίζει η Πανελλαδική Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών.
Αναλυτικά το έγγραφο της ΠΟΕΣ με θέμα “Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία (Προστασία της Υγείας)” που εάν κατατεθεί στην Βουλή στα πλαίσια του κοινοβουλευτικού ελέγχου θα φέρει στο φως της δημοσιότητας αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία και στατιστικά:
ΣΧΕΤ. : α. ΠΔ 41/2012 (ΦΕΚ Α΄ 91, «Εθνικός κατάλογος επαγγελματικών ασθενειών, σε συμμόρφωση με τη Σύσταση της Επιτροπής 2003/670/ΕΚ της 19.09.2003, «Σχετικά με τον ευρωπαϊκό κατάλογο των επαγγελματικών ασθενειών» (EE L 238/25.9.2003).»)
β. Ν. 3850/2010 (ΦΕΚ Α΄ 84, «Κύρωση του Κώδικα Νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων»)
γ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 318/2019 έγγραφό μας
δ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 327/2019 έγγραφό μας
ε. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 478/2019 έγγραφό μας
στ. Το από 5-Μαϊ-2022 Δελτίο Τύπου μας
ζ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 760/2021 έγγραφό μας
η. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 1314/2022 έγγραφό μας
θ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 1555/2022 έγγραφό μας
ι. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 651/2023 έγγραφό μας
Κύριε Υπουργέ.
Πρόσφατα πληροφορηθήκαμε για ένα ακόμα τραγικό γεγονός, που ήρθε και αυτό να προστεθεί σε μια σειρά όμοιων γεγονότων που, διαφαίνεται ότι, η μοίρα τους είναι να περνάνε «στα ψιλά». Αναφερόμαστε στην είδηση του απαγχονισμού συναδέλφου μας της ΠΑ, που υπηρετούσε σε Μονάδα της Ελευσίνας. Δυστυχώς αν ανατρέξουμε στο διαδίκτυο και στα έγγραφα της Ομοσπονδίας μας, θα διαπιστώσουμε την έκταση τέτοιων ειδήσεων που αφορούν στρατιωτικούς, η οποία είναι αποκαρδιωτική. Ας θυμηθούμε μερικά «ενδεικτικά» περιστατικά, τόσο κατά τη διάρκεια της Υπηρεσίας, όσο και εκτός:
- Πριν λίγους μήνες στέλεχος της ΠΑ παρασύρθηκε από αυτοκίνητο κατά την προσπάθειά του να προλάβει το υπηρεσιακό λεωφορείο για να είναι εγκαίρως παρών στην εργασία του (σύμφωνα με την αρθρογραφία).
- Συνάδελφος τραυματίστηκε πολύ σοβαρά εργατικό ατύχημα σε δεύτερη εργασία που έκανε [ιδέτε (η) σχετικό]. Σύμφωνα με την αρθρογραφία, λίγες εβδομάδες μετά, δεν άντεξε ο οργανισμός του και εξέπνευσε.
- Συνάδελφος υπέστη τραυματισμό κατά την εκτέλεση υπηρεσίας, απόρροια πλημμελούς διοικητικής εκτίμησης και πιθανής αυθαιρεσίας της Διοικήσεως [ιδέτε (θ) σχετικό].
- Στέλεχος του ΠΝ έπεσε από ύψος σε Φρεγάτα κατά τη διάρκεια πλου, δηλαδή κατά την υπηρεσία [ιδέτε (στ) σχετικό].
- Ανώτερος αξιωματικός υπέστη ανακοπή και απεβίωσε, ενώ βρισκόταν στο γραφείο του σε Γενικό Επιτελείο.
- Ναυτική δόκιμος έχασε τη ζωή της κατά τη διάρκεια του Θερινού Εκπαιδευτικού Πλού, δηλαδή κατά την υπηρεσία κ.ο.κ..
Ανατρέχοντας σε έγγραφά μας [ενδεικτικά ως σχετικά (γ) έως (ε) και (ι), τα οποία επισυνάπτουμε στο παρόν], διαπιστώνει κανείς ότι το ζήτημα λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας: εμφάνιση ψυχοσωματικών ενδείξεων και ψυχικών νόσων, εγκεφαλικά επεισόδια, λιποθυμικά επεισόδια, καρδιολογικά συμπτώματα (ανακοπές, στηθάγχη, εμφράγματα κλπ), κάποια εκ των οποίων που έχει επιχειρηθεί να αντιμετωπισθούν από Διοικήσεις σχεδόν ως φυσιολογικά.
Η Ομοσπονδία μας έχει γνωστοποιήσει κατ’ επανάληψη το πρόβλημα και, δυστυχώς, οι απαντήσεις περιορίζονται στην εκδήλωση ενός γενικού ενδιαφέροντος για το προσωπικό σε συνδυασμό με τη συνηθισμένη, πλέον, επίκληση του υφιστάμενου κανονιστικού και θεσμικού πλαισίου, το οποίο όμως έχουμε εκφράσει κατ’ επανάληψη την άποψη ότι δεν τηρείται. Τι αναδεικνύουμε διαρκώς;
- Ότι η οικονομική κατάσταση των στρατιωτικών είναι τραγική και διατηρείται τεχνηέντως σε επίπεδα δραχμών, έτους 1999, δίχως αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή, γεγονός που τους καθιστά υπό διαρκή πίεση, στεναχώριες και άγχος.
- Ότι η τωρινή κατάσταση της υποστελέχωσης δεν είναι τωρινό αιφνίδιο φαινόμενο, αλλά αποτέλεσμα σειράς από ενέργειες που άφησαν τις ΕΔ λειψές από έμψυχο δυναμικό και με αυξημένο μέσο όρο ηλικίας, γεγονός που τους δημιουργεί τεράστια επαγγελματική πίεση, άρα εργασιακό άγχος.
- Ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν πάψει να αποτελούν ελκυστικό επαγγελματικό προορισμό για τους νέους, γεγονός που, σε συνδυασμό με τον μεγάλο αριθμό παραιτήσεων (και μάλιστα με υπολογίσιμα ποσοστά ανεργίας) αποδεικνύει ότι οι εργασιακές συνθήκες είναι άσχημες και διαρκώς επιδεινούμενες, γεγονός που δημιουργεί απόγνωση διότι τα στελέχη βλέπουν ότι δεν εισέρχεται «νέο αίμα».
- Ότι η Πολιτεία αδιαφορεί για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων μη εφαρμόζοντας τις σχετικές πρόνοιες [ιδέτε σχετικό (β)], κλπ, κλπ.
Κύριε Υπουργέ.
Το στρατιωτικό προσωπικό των ΕΔ, όλων των προελεύσεων, ξεκληρίζεται εν καιρώ ειρήνης και μάλιστα με κάθε δυνατό τρόπο: καθ’ οδόν για την εργασία, κατά την υπηρεσία, από άγχος, από καρδιολογικά προβλήματα, από αυτοκτονίες, από εκπυρσοκροτήσεις, από καταπλακώσεις κλπ. Ακόμα σοβαρότερα όμως, δεν έχουμε πειστεί ότι η Ηγεσία έχει αντιληφθεί το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος.
Οι στρατιωτικοί θέλουν έργα και τα χρειάζονται άμεσα. Το μείζον παράπονο του κλάδου μας είναι ότι, ενώ οι στρατιωτικοί είναι πάντα εκεί, η Πολιτεία είναι πάντα απούσα κι όταν αποφασίζει να δηλώσει την παρουσία της, το κάνει με ψίχουλα και υπό τύπον ελεημοσύνης με το πρόσχημα ότι «δεν έχει» (ιδέτε οικονομική ενίσχυση 600 € έναντι 150 στις ΕΔ, ΚΥΑ νυκτερινής αποζημίωσης, απλήρωτη εργασία, ανεπαρκής νόμος «μέριμνας» κλπ).
Αν και έχουμε προτείνει κατ’ επανάληψη λύσεις προκειμένου η Ηγεσία να αποδείξει εμπράκτως το ενδιαφέρον της, δυστυχώς αυτές δεν αντιμετωπίζονται με τη δέουσα σοβαρότητα. Τι άλλο πρέπει να συμβεί στις ΕΔ; Με την τραγική αφορμή, λοιπόν, της νέας αυτοκτονίας συναδέλφου μας, ενός ακόμα νέου ανθρώπου, που, φοβούμαστε ότι, απλώς θα προστεθεί στον κατάλογο των στατιστικών δίχως να σηματοδοτήσει ανάληψη ενεργειών, θα επαναφέρουμε συνοπτικά κάποιες βασικές από τις προτάσεις μας με την ελπίδα ότι θα ξεκινήσει να αλλάζει κάτι άμεσα:
α. Να αναγνωρίσει επιτέλους η Πολιτεία διά της επίσημης θεσμοθέτησή τους το σιωπηρό δολοφόνο (εργασιακό άγχος και σύνδρομα), όπως έχουμε εισηγηθεί τεκμηριωμένα [ιδέτε σχετικό (ζ), το οποίο σας επαναδιαβιβάζουμε].
β. Να επαναφέρετε την αυτόματη τιμαριθμική προσαρμογή και να αναπροσαρμόσετε το ισχύον μισθολόγιο σε ρεαλιστικά επίπεδα, ώστε οι στρατιωτικοί, που συχνά μένουν με υπαιτιότητα της Υπηρεσίας με ένα μισθό στο σπίτι, να μην αναγκάζονται να ψάχνουν για δεύτερη δουλειά και να αποζημιώνονται με βάση αυτά που πραγματικά προσφέρουν αναγνωρίζοντας την προσφορά τους. Υπενθυμίζουμε ότι η «πρώτη» δουλειά εμπεριέχει θεσμοθετημένη απλήρωτη εργασία.
γ. Ζητείστε την άποψη των στελεχών για την επαγγελματική τους ικανοποίηση διασφαλίζοντας την ανωνυμία τους. Αφού διαρκώς ισχυρίζεστε ότι όλα βαίνουν καλώς, τι ακριβώς φοβάστε από τη γνώμη των υφισταμένων σας;
δ. Επιλύστε τα προβλήματα των στρατιωτικών, τα οποία χρονίζουν και γιγαντώνονται. Αντιληφθείτε την πραγματική έκταση του προβλήματος με βάση τα γεγονότα και όχι με βάση όσα σας μεταφέρουν οι επιτελείς σας.
ε. Αποδώστε Δικαιοσύνη. Οι στρατιωτικοί με το επίσημο πρόσχημα ότι «πρώτα εκτελείς και μετά αναφέρεσαι παραπονούμενος» διαρκώς εργάζονται υπό τη δαμόκλειο σπάθη της διοικητικής αυθαιρεσίας και της ελαστικοποίησης του κανονιστικού και θεσμικού πλαισίου πάντοτε υπέρ της Υπηρεσίας. Υπερασπιστείτε στην πράξη το προσωπικό σας.
στ. Γνωστοποιήστε τα στατιστικά αναφορικά με τους θανάτους στις ΕΔ τα τελευταία 30 χρόνια. Το προσωπικό οφείλει να ξέρει σε υπό ποιες συνθήκες εργάζεται.
ζ. Είναι γνωστό ότι υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές ψυχολογικής υποστήριξης και έτεροι εσωτερικοί μηχανισμοί. Προφανώς (εκ του αποτελέσματος) κρίνονται ανεπαρκείς. Ενισχύστε τους.
Κύριε Υπουργέ.
Υπάρχουν πάρα πολύ σοβαρά ερωτήματα που οφείλουν να απαντηθούν, διότι πρέπει επιτέλους η Πολιτεία να μας εξηγήσει τι είδους Ένοπλες Δυνάμεις επιθυμεί να έχει.
- Πόσοι θάνατοι διερευνήθηκαν πραγματικά και εις βάθος ως προς τα πραγματικά τους αίτια;
- Πόσοι θάνατοι σημειώθηκαν εντός της Υπηρεσίας ή/και ένεκα αυτής);
- Πόσες αυτοκτονίες στελεχών έχουν καταγραφεί και που αποδίδονται;
- Ποια η αύξηση των καρδιολογικών νοσημάτων και λοιπών συμπτωμάτων υγείας στις ΕΔ σε βάθος χρόνου;
- Που αποδίδονται όλα τα παραπάνω; Ποια η βελτίωση που επήλθε από την επιτελική επεξεργασία των σχετικών στατιστικών ώστε να διαπιστωθεί ο βαθμός βελτίωσης των εργασιακών συνθηκών;
- Γιατί δεν αναλαμβάνετε πρωτοβουλία να διευρύνετε τον κατάλογο επαγγελματικών ασθενειών [ως (α) σχετικό] με την προσθήκη του εργασιακού στρες και των συναφών συνδρόμων;
- Γιατί δεν αναλαμβάνετε πρωτοβουλία στήριξης του προσωπικού σας; Είναι δυνατόν ο ΥΕΘΑ να υιοθετεί την άποψη του Υπουργείου Οικονομικών ότι «δεν έχουμε»; Πόσο μάλλον όταν έχει αποδειχθεί ότι «δεν έχουμε μόνο για τις ΕΔ αλλά έχουμε για άλλους»;
- Μπορεί να αντιληφθεί η Ηγεσία ότι το εργασιακό περιβάλλον στις ΕΔ είναι πλέον τόσο τοξικό που μεταφέρεται ακόμα και στα σπίτια των στελεχών γεγονός που διευρύνει το «ένεκα της Υπηρεσίας»;
Την καθημερινότητά των στρατιωτικών συνθέτουν γεγονότα που δεν μπορούν (και δεν επιτρέπεται) ούτε να ωραιοποιηθούν, ούτε να καλυφθούν. Οι θάνατοι, οι αυτοκτονίες, οι παραιτήσεις, το μειωμένο ενδιαφέρον στις κατατάξεις ή τις παραγωγικές σχολές, η αύξηση των προβλημάτων υγείας είναι στοιχεία που δεν δύνανται να παρερμηνευθούν. Ακόμα σοβαρότερα, αντικατοπτρίζουν όλη την αποτυχία των ΕΔ σε επίπεδο πρόληψης και μέριμνας για το προσωπικό. Κάντε επιτέλους κάτι. Ακούστε την οργή, την αγανάκτηση, την απογοήτευσή μας. Κι αν δεν μπορείτε, «ακούστε» τα στατιστικά.