Ο πόλεμος στην Ουκρανία αύξησε τις ανησυχίες των πολιτών για μια πιθανή διαρροή ραδιενέργειας από τα πυρηνικά εργοστάσια στην Ουκρανία.
Αποτέλεσμα του φόβου ήταν η αναζήτηση και η αύξηση της αγοράς στα φαρμακεία για χάπια ιωδίου.
Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος – ΠΦΣ εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία διευκρινίζει ότι δεν κυκλοφορούν στην Ελλάδα σκευάσματα ιωδίου για την προφύλαξη από την ραδιενέργεια.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΠΦΣ για τα χάπια ιωδίου:
“Με αφορμή τις πληροφορίες και τα δημοσιεύματα που κυκλοφορούν το τελευταίο διάστημα σχετικά με χρήση σκευασμάτων ιωδίου για την προφύλαξη από την ραδιενέργεια, ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος σας ενημερώνει ότι δεν κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά σκευάσματα με αυτήν την ένδειξη.
Τα σκευάσματα ιωδίου που κυκλοφορούν στην Ελλάδα ως συμπληρώματα διατροφής έχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε ιώδιο, έως και 500 φορές μικρότερη, από τις δόσεις εκείνες τις οποίες αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ότι πρέπει να χορηγηθούν σε περίπτωση ραδιενεργού ατυχήματος και ως εκ τούτου είναι ακατάλληλα για τη σχετική ένδειξη.
Στην περίπτωση τέτοιου συμβάντος, αρμόδιες είναι οι εθνικές αρχές υγείας κάθε χώρας για να αποφασίσουν αν θα πρέπει να χορηγήσουν σκευάσματα ιωδίου καθώς και για τις ακριβείς δόσεις ανά ηλικιακή ομάδα όπως και για την έναρξη και τη διάρκεια της προληπτικής αγωγής.”
Χάπια ιωδίου για την ραδιενέργεια
Κατά τη διάρκεια ενός πυρηνικού ατυχήματος, ραδιενεργό ιώδιο μπορεί να απελευθερωθεί σε ένα λοφίο ή «σύννεφο» και στη συνέχεια να μολύνει το έδαφος, τις επιφάνειες, τα τρόφιμα και το νερό, καθώς και να κατακαθίσει στο δέρμα και τα ρούχα ενός ατόμου με αποτέλεσμα την εξωτερική έκθεση. Το ραδιενεργό ιώδιο που εναποτίθεται κατά την εξωτερική έκθεση μπορεί να αφαιρεθεί με πλύσιμο με ζεστό νερό και σαπούνι.
Ένας άλλος τύπος έκθεσης με μεγαλύτερο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία συμβαίνει όταν εισπνέεται ή καταπίνεται ραδιενεργό ιώδιο ή όταν καταναλώνονται ουσίες, όπως μολυσμένα τρόφιμα, γάλα ή νερό. Η εσωτερική έκθεση, ή ακτινοβολία, συμβαίνει όταν το ραδιενεργό ιώδιο εισέρχεται στο σώμα και συσσωρεύεται στον θυρεοειδή αδένα.
Ο θυρεοειδής αδένας διατρέχει ιδιαίτερο κίνδυνο από την ακτινοβολία από ραδιενεργό ιώδιο, επειδή ο θυρεοειδής χρησιμοποιεί ιώδιο για να παράγει ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό του σώματος. Ο θυρεοειδής αδένας δεν κάνει διάκριση μεταξύ μη ραδιενεργού και ραδιενεργού ιωδίου. Η πρόσληψη ραδιενεργού ιωδίου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου του θυρεοειδούς, ιδιαίτερα στα παιδιά. Όσο μικρότερη είναι η ηλικία έκθεσης, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του θυρεοειδούς.
Σε αυτήν την περίπτωση, το ιωδιούχο κάλιο χρησιμοποιείται για την προστασία ή τον αποκλεισμό του θυρεοειδούς από την ακτινοβολία. Κοινώς γνωστός ως αποκλεισμός του θυρεοειδούς, η λήψη ιωδιούχου καλίου (KI)1 πριν ή στην αρχή της έκθεσης σε ραδιενεργό ιώδιο εμποδίζει την πρόσληψη ραδιενεργού ιωδίου από τον θυρεοειδή αδένα, μειώνοντας έτσι την έκθεση του θυρεοειδούς στην εσωτερική ακτινοβολία.
Πώς λειτουργεί το KI (ιωδιούχο κάλιο)
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο θυρεοειδής αδένας δεν μπορεί να διακρίνει τη διαφορά μεταξύ σταθερού και ραδιενεργού ιωδίου. Θα απορροφήσει και τα δύο.
Το KI (ιωδιούχο κάλιο) εμποδίζει το ραδιενεργό ιώδιο να εισέλθει στον θυρεοειδή. Όταν ένα άτομο παίρνει KI, το σταθερό ιώδιο στο φάρμακο απορροφάται από τον θυρεοειδή. Επειδή το KI περιέχει τόσο πολύ σταθερό ιώδιο, ο θυρεοειδής αδένας γίνεται «γεμάτος» και δεν μπορεί να απορροφήσει άλλο ιώδιο -είτε σταθερό είτε ραδιενεργό- για τις επόμενες 24 ώρες.
Το KI (ιωδιούχο κάλιο) μπορεί να μην παρέχει σε ένα άτομο 100% προστασία από το ραδιενεργό ιώδιο. Η προστασία θα αυξηθεί ανάλογα με τρεις παράγοντες.
- Χρόνος μετά τη μόλυνση: Όσο πιο γρήγορα ένα άτομο πάρει ΚΙ, τόσο περισσότερο χρόνο θα έχει ο θυρεοειδής να «γεμίσει» με σταθερό ιώδιο.
- Απορρόφηση: Η ποσότητα του σταθερού ιωδίου που φτάνει στον θυρεοειδή εξαρτάται από το πόσο γρήγορα το KI απορροφάται στο αίμα.
- Δόση ραδιενεργού ιωδίου: Η ελαχιστοποίηση της συνολικής ποσότητας ραδιενεργού ιωδίου στο οποίο εκτίθεται ένα άτομο θα μειώσει την ποσότητα του επιβλαβούς ραδιενεργού ιωδίου που μπορεί να απορροφήσει ο θυρεοειδής.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ σημειώνουν:
Οι άνθρωποι θα πρέπει να λαμβάνουν KI (ιωδιούχο κάλιο) μόνο κατόπιν συμβουλής υπαλλήλων δημόσιας υγείας ή διαχείρισης έκτακτης ανάγκης. Υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία που σχετίζονται με τη λήψη KI.
Το KI (ιωδιούχο κάλιο) δεν εμποδίζει το ραδιενεργό ιώδιο να εισέλθει στο σώμα και δεν μπορεί να αναστρέψει τις επιπτώσεις στην υγεία που προκαλούνται από το ραδιενεργό ιώδιο μόλις υποστεί βλάβη ο θυρεοειδής.
Το KI (ιωδιούχο κάλιο) προστατεύει μόνο τον θυρεοειδή, όχι άλλα μέρη του σώματος, από το ραδιενεργό ιώδιο.
Το KI (ιωδιούχο κάλιο) δεν μπορεί να προστατεύσει το σώμα από ραδιενεργά στοιχεία εκτός από το ραδιενεργό ιώδιο — εάν δεν υπάρχει ραδιενεργό ιώδιο, η λήψη KI δεν είναι προστατευτική και μπορεί να προκαλέσει βλάβη.
Το επιτραπέζιο αλάτι και τα τρόφιμα πλούσια σε ιώδιο δεν περιέχουν αρκετό ιώδιο για να εμποδίσουν το ραδιενεργό ιώδιο να εισέλθει στον θυρεοειδή αδένα σας. Μη χρησιμοποιείτε επιτραπέζιο αλάτι ή φαγητό ως υποκατάστατο του KI.
Μην χρησιμοποιείτε συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν ιώδιο στη θέση του ΚΙ (ιωδιούχο κάλιο). Μπορεί να είναι επιβλαβή και μη αποτελεσματικά. Χρησιμοποιείτε μόνο προϊόντα που έχουν εγκριθεί από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA).