Η κλιματική αλλαγή είναι ένα φαινόμενο του οποίου τα αποτελέσματα τα βλέπουμε συχνά στην ειδησεογραφία.
- Κλιματική αλλαγή
- Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
- Κλιματική αλλαγή και Ένοπλες Δυνάμεις
- Διασυνοριακή υδρολογική λεκάνη του ποταμού Έβρου
- Το φράγμα του Ιβαήλοβγκραντ
- Κλιματική αλλαγή και Επιχειρησιακά Σχέδια
Κλιματική αλλαγή
Ως κλιματική αλλαγή νοείται η μεταβολή του παγκόσμιου κλίματος και ειδικότερα οι μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα.
Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η στάθμη της θάλασσας αυξάνεται, οι παγετώνες λιώνουν και η τυπολογία των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων αλλάζει. Παρατηρούνται ακόμη ακραία καιρικά φαινόμενα -εντονότερα και πιο εντατικά- μείωση του ατμοσφαιρικού όζοντος, αλλαγές στο οικοσύστημα λόγω της απώλειας της βιοποικιλότητας, αλλαγές στα υδρολογικά συστήματα και τις προμήθειες του γλυκού πόσιμου νερού, υποβάθμιση του εδάφους και αστικοποίηση.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Η κλιματική αλλαγή σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος επηρεάζει σχεδόν όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας.
Επίσης η κλιματική αλλαγή θα έχει σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, όπως εξάπλωση ασθενειών, µαζικά κύματα προσφύγων και μετανάστευση, µείωση της παραγωγής, άνοδος των τιµών των προϊόντων, απώλεια θέσεων εργασίας και, τελικά, σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Είναι γνωστό ότι τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής δεν είναι άμεσα αλλά απαιτείται να περάσουν χρόνια – άγνωστο πόσα- για να επηρεάσουν τον τρόπο ζωής και διαβίωσης των ανθρώπων.
Όσον αφορά την ελληνική επικράτεια, σύμφωνα με την κατάταξη των σημαντικότερων κλιματικών κινδύνων, ο τομέας που αναμένεται να πληγεί περισσότερο από την κλιματική αλλαγή είναι η γεωργία, ενώ οι επιπτώσεις στον τουρισμό και τα παράκτια συστήματα θα επηρεάσουν σημαντικά το εισόδημα των νοικοκυριών και την οικονομία συνολικά.
Ιδιαίτερη σημασία έχει επίσης ο τομέας των υδάτινων αποθεμάτων, λόγω των συνεπειών του στη γεωργία και στην ύδρευση.
Κλιματική αλλαγή και Ένοπλες Δυνάμεις
Πρόσφατα υπογράφθηκε το Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ ΥΠΕΘΑ και Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής το οποίο αφορά σε δεσμεύσεις και δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων στην κλιματική κρίση.
Φυσικά η εν λόγω προσαρμογή των Ενόπλων Δυνάμεων στην κλιματική κρίση δεν αφορά στον επιχειρησιακό σχεδιασμό τους (επιθετικό – αμυντικό).
Είναι δυνατόν η κλιματική αλλαγή να επηρεάσει τα υπάρχοντα επιχειρησιακά σχέδια και ειδικά τα σχέδια άμυνας;
Η απάντησή μας είναι, ΝΑΙ! Ας πάρουμε για παράδειγμα τον ποταμό Έβρο και ας δούμε πρώτα ορισμένα στοιχεία για την περιοχή.
Διασυνοριακή υδρολογική λεκάνη του ποταμού Έβρου
Η διασυνοριακή υδρολογική λεκάνη του ποταμού Έβρου, συνολικής έκτασης 53.000 τ.χλμ, καταλαμβάνει τμήμα της ανατολικής Βαλκανικής Χερσονήσου και μοιράζεται ανάμεσα στην Βουλγαρία, την Τουρκία και την Ελλάδα.
Βόρεια και δυτικά η λεκάνη αναπτύσσεται επί βουλγαρικού εδάφους, στα νοτιοανατολικά κυρίως επί τουρκικού εδάφους και στα νοτιοδυτικά επί ελληνικού εδάφους.
Το συνολικό μήκος του ποταμού είναι 528 χλμ, από τα οποία τα 310 χλμ ανήκουν στην Βουλγαρία, ενώ 208 χλμ καθορίζουν τα σύνορα της Ελλάδας με τη Βουλγαρία και την Τουρκία.
Η λεκάνη απορροής του ποταμού μοιράζεται ανάμεσα στα τρία κράτη που διασχίζει ως εξής:
- τα 35.085 τ.χλμ (66,2%) ανήκουν στην Βουλγαρία,
- τα 14.575 τ.χλμ (27,5%) ανήκουν στην Τουρκία, και
- τα 3.340 τ.χλμ (6,3%) ανήκουν στην Ελλάδα.
Το φράγμα του Ιβαήλοβγκραντ
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία στη λεκάνη απορροής του ποταμού Έβρου παρατηρούνται πλημμυρικά φαινόμενα, μικρής ή μεγάλης έκτασης, σχεδόν κάθε έτος, και οποιονδήποτε μήνα αυτού. Η λεκάνη παρουσιάζει την μεγαλύτερη συχνότητα πλημμυρικών φαινομένων και με την μεγαλύτερη ένταση σε όλο τον ελληνικό χώρο.
Τα εν λόγω πλημμυρικά φαινόμενα οφείλονται επίσης και στην αποδέσμευση υδάτων από το φράγμα του Ιβαήλοβγκραντ της Βουλγαρίας.
Υπενθυμίζεται ότι στα γεγονότα του Μαρτίου 2020, η Βουλγαρία άνοιξε το φράγμα του Ιβαήλοβγκραντ, γεγονός που δυσχέραινε το πέρασμα των μεταναστών από την Τουρκία στην Ελλάδα, μέσω του ποταμού Έβρου.
Κλιματική αλλαγή και Επιχειρησιακά Σχέδια
Στην περιοχή του Έβρου, υπάρχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο, τόσο άμυνας όσο και επίθεσης. Ένας σημαντικός παράγοντας που λαμβάνεται υπόψιν είναι ο ποταμός Έβρος.
Τι θα γίνει σε περίοδο ξηρασίας όταν θα “πέφτει” η στάθμη του ποταμού Έβρου;
Τί θα γίνει όταν λόγω ξηρασίας, η Βουλγαρία δεν θα ανοίγει το φράγμα Ιβαήλοβγκραντ και θα χρησιμοποιεί η ίδια τις διαθέσιμες ποσότητες;
Θα πάψει ο ποταμός Έβρος να αποτελεί κώλυμα λόγω κλιματικής αλλαγής;
Τροφή για σκέψη…