Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» διοργάνωσαν στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Η Συνθήκη της Λωζάννης από το χθες στο σήμερα».
Η εκδήλωση αποτελεί συνέχεια του διεθνούς συνεδρίου «Από τις Σέβρες στη Λωζάννη» που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στην Αθήνα με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από το τέλος της μικρασιατικής εκστρατείας και την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης.
«Αυτό που μας λείπει είναι η διάρκεια, η συνέχεια και η αίσθηση ότι το έργο του άλλου εν μέρει είναι και δικό μας έργο και οφείλουμε να το προφυλάξουμε, να το συνεχίσουμε και να το βελτιώσουμε». Αυτό σημείωσε ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, κ. Κωνσταντίνος Τασούλας, χαιρετίζοντας την εκδήλωση με θέμα «Η Συνθήκη της Λωζάννης από το χθες στο σήμερα» που διοργάνωσαν στην αίθουσα Γερουσίας του Κοινοβουλίου το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
Ο κ. Τασούλας τόνισε ότι «η δύναμη της ελληνικής ιστορίας είναι και η αδυναμία της, γιατί ταυτίζεται πάρα πολύ με πρόσωπα και όχι με ολότητες, με θεσμούς και διαδικασίες». Όπως είπε, ο Ελευθέριος Βενιζέλος κατά την περίοδο από τις Σέβρες στη Λωζάννη, πέραν του ότι υιοθέτησε και επέβαλε πως η μεγάλη ιδέα της Ελλάδας παραμένει η ανάπτυξή της, η προκοπή της, ο εκσυγχρονισμός της, η προστασία της κυριαρχίας της, αντελήφθη και την ανάγκη «για μείωση της τόσο προσωπαγούς διάστασης της ιστορίας της», γιατί «αυτό κάνει την ιστορία μας μια ασύνδετη περιπέτεια, που μας ξαφνιάζουν οι απότομοι υψωμοί και μας απογοητεύουν οι γρήγορες αποτυχίες, οι γρήγορες καταστροφές, που έρχονται σε μια αλληλουχία τρομακτικής ταχύτητας ανάμεσά τους».
Στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, που ήταν συνέχεια του διεθνούς συνεδρίου «Από τις Σέβρες στη Λωζάννη», το οποίο πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, συμμετείχαν οι κ.κ. Σία Αναγνωστοπούλου, καθηγήτρια Παντείου Πανεπιστημίου, πρώην αναπληρώτρια Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Ευάγγελος Βενιζέλος, καθηγητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης, πρώην Υπουργός Εξωτερικών, και Ντόρα Μπακογιάννη, πρώην Υπουργός Εξωτερικών. Την εκδήλωση συντόνισε ο κ. Νικόλαος Παπαδάκης-Παπαδής, Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος».
Διαβάστε επίσης:
Η αποστρατικοποίηση νησιών Αιγαίου στα Πρακτικά της Λωζάνης
Η κ. Αναγνωστοπούλου επισήμανε ότι λίγες διεθνείς συνθήκες έχουν δείξει τόση διάρκεια όση η Λωζάννη. Η Συνθήκη, τόνισε, σηματοδοτεί το οριστικό τέλος του Ανατολικού Ζητήματος καθώς και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ενώ επισφραγίζει τη μετάβαση στα εθνικά κράτη. Επισήμανε ότι για τη χώρα μας η Λωζάννη δεν σημαίνει μόνο το τέλος της Μεγάλης Ιδέας, της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών, αλλά και την οριστική κατοχύρωση των εθνικών συνόρων της σε διεθνές πλαίσιο. Πρόσθεσε δε ότι το λεγόμενο «σύνδρομο των Σεβρών» και ο σημερινός τουρκικός αναθεωρητισμός συνδέονται καθοριστικά με τις εσωτερικές εξελίξεις στη γείτονα χώρα: η εικόνα της απειλούμενης εσωστρεφούς χώρας εργαλειοποιείται στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης, και στο πλαίσιο αυτό ενέταξε και τη διαχείριση του Κουρδικού. Καταλήγοντας, υπογράμμισε ότι στον πυρήνα της Συνθήκης βρίσκεται η φιλία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, καθώς και η ειρηνική συνύπαρξη στην ευρύτερη περιοχή.
Διαβάστε επίσης: Το πλήρες κείμενο της Συνθήκης της Λωζάνης
Ο κ. Βενιζέλος αναφέρθηκε στην ευρύτερη σημασία της Συνθήκης, καθώς ασχολείται με όλα τα διακεκαυμένα σήμερα σημεία – από τη Λιβύη, το Ιράν και το Ιράκ μέχρι τη Συρία και το Κουρδικό. Επισήμανε ότι η Τουρκία αναπτύσσει σήμερα μια ρητορική αμφισβήτησης της Λωζάννης, ταυτόχρονα όμως για μια σειρά ζητημάτων (λ.χ. το καθεστώς των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου) προχωρεί σε μια «υπερεπίκληση» της Συνθήκης, έστω προσχηματικά. Έθεσε το ερώτημα αν επιθυμούμε η Τουρκία να είναι ενταγμένη στη Δύση ή όχι, οπότε η Ελλάδα θα μετατρεπόταν σε «προκεχωρημένο φυλάκιο». Και έκλεισε λέγοντας ότι το διάστημα μετά τις εκλογές σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο, μπορεί να είναι αφετηρία για την επανεπεξεργασία μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής, η οποία στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου θα στηρίζεται στη Λωζάννη και θα προχωράει σε επαφές και διάλογο.
Η κ. Μπακογιάννη επισήμανε ότι την πρώτη τριακονταετία μετά την υπογραφή της Λωζάννης οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας εξελίσσονταν σε γενικές γραμμές ομαλά, ενώ σημείο καμπής υπήρξε η δεκαετία του 1950, οπότε τα Σεπτεμβριανά και η ανάδυση του Κυπριακού –καταλύτης για την επιδείνωση των σχέσεων των δύο χωρών– μεταμόρφωσαν το τοπίο. Ως βασικούς λόγους της έξαρσης του σημερινού τουρκικού αναθεωρητισμού σημείωσε το αίσθημα ανασφάλειας ενός κράτους που αισθάνεται ότι διαθέτει μια ατελή συνταγματική νομιμοποίηση. Κατέληξε με την πρόβλεψη ότι η Λωζάννη θα εξακολουθήσει να αποτελεί θεμέλιο των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας, αλλά και μεταξύ των κρατών της ευρύτερης περιοχής, καθώς κανένας στη διεθνή κοινότητα δεν είναι διατεθειμένος να μπει σε μια περιπέτεια αλλαγής συνόρων.
Δείτε το βίντεο:
Διαβάστε επίσης: Τουρκικός αναθεωρητισμός την περίοδο 1973-2022