Παθογόνος μύκητας εξαπλώνεται στα πλατάνια εδώ και δύο δεκαετίες στην Δυτική Ελλάδα.
Σε ΚΥΑ των Υπουργείων Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Οικονομικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας περιλαμβάνονται μέτρα για την εξάλειψη και την αποφυγή διάδοσης του μεταχρωματικού έλκους πλατάνου, μιας ασθένειας που εδώ και δύο δεκαετίες εξαπλώνεται στα πλατανοδάση της Δυτικής Ελλάδας από τον παθογόνο μύκητα Ceratocystis platani.
Η ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους του πλατάνου, που προκαλείται από τον μύκητα Ceratocystis platani αποτελεί μια τεράστια απειλή για τα φυσικά οικοσυστήματα πλατάνου της χώρας, ιδιαίτερα για τα πλατάνια που φύονται κατά μήκος ποταμών και χειμάρρων, αλλά και για εκείνα που κοσμούν πλατείες, πάρκα και χώρους αναψυχής σε κατοικημένες περιοχές.
Εμφανίστηκε πρώτη φορά το 2003 στη Μεσσηνία και μέχρι σήμερα έχει εξαπλωθεί στις περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων της Πελοποννήσου (Ηλεία, Αχαΐα, Αρκαδία, Κορινθία), της Ηπείρου (Ιωάννινα, Θεσπρωτία, Άρτα, Πρέβεζα), της Θεσσαλίας (Τρίκαλα, Καρδίτσα) και της Στερεάς Ελλάδας (Αιτωλοακαρνανία, Εύβοια, Ευρυτανία, Φθιώτιδα και Φωκίδα).
Η εξάπλωση της ασθένειας, αποδίδεται κατά κύριο λόγο, σε ανθρώπινες δραστηριότητες όπως π.χ. κλαδεύσεις και υλοτομίες δένδρων πλατάνου με μολυσμένα αλυσοπρίονα, πριόνια, τσεκούρια κλπ., πληγώσεις δένδρων κατά τη διάρκεια εργασιών πχ. τεχνικών έργων, χωματουργικών κλπ., μεταφορά μολυσμένης ξυλείας κλπ.
Τα μέτρα που θεσπίζονται, προβλέπονται σε κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε σχετική μελέτη του ΕΛΓΟ Δήμητρα και στις εισηγήσεις των Δασικών Υπηρεσιών.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ:
- Συνεχίζονται οι μακροσκοπικοί φυτοϋγειονομικοί έλεγχοι σε όλη τη χώρα, οι οποίοι υλοποιούνται από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο σύμφωνα με το πρόγραμμα ετήσιων επισκοπήσεων, που συντάσσεται με συνεργασία υπηρεσιών του ΥΠΕΝ και ΥΠΑΑΤ.
- Η Διεύθυνση Προστασίας Δασών της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος ΥΠΕΝ ορίζεται υπεύθυνη για τη σύνταξη εθνικού σχεδίου δράσης.
- Μετά από την επιβεβαίωση κρούσματος οι οριοθετημένες ζώνες γύρω από αυτό αποτυπώνονται σε ψηφιακούς χάρτες, που θα αναρτώνται σε ειδικό διαδικτυακό τόπο.
- Σχεδιάζονται Τοπικά Σχέδια Δράσης, όπου ορίζονται τα μέτρα αντιμετώπισης και ο ρόλος κάθε εμπλεκόμενης αρμόδιας υπηρεσίας ή φορέα.
- Στις οριοθετημένες ζώνες εφαρμόζονται εντατικές επισκοπήσεις. Αν μετά την επισκόπηση δεν διαπιστωθεί -στη διάρκεια 10 συνεχών ετών αντί για 2 έτη που ίσχυε στην παλαιότερη ΚΥΑ- η παρουσία του επιβλαβούς οργανισμού, τότε οι ζώνες παύουν να ισχύουν, όπως και τα μέτρα αποτροπής της διάδοσης της ασθένειας.
- Στα ενδεδειγμένα μέτρα που αφορούν στην κοπή, την καταστροφή με καύση ή υγειονομική ταφή των προσβεβλημένων δέντρων, πλέον αναφέρεται και η δυνατότητα μεταφοράς και περαιτέρω διαχείρισης της προσβεβλημένης ξυλείας με θερμική επεξεργασία σε κατάλληλες μονάδες (π.χ. παραγωγή βιομάζας) πάντα υπό την εποπτεία της οικείας Δασικής Υπηρεσίας.
- Ορίζονται συγκεκριμένα διοικητικά πρόστιμα έως και 50.000 ευρώ για τους παραβάτες, π.χ. μη απολύμανση των εργαλείων κοπής, διακίνηση φυτών ή ξυλείας πλατάνου προερχόμενα από προσβεβλημένη περιοχή, παρακώλυση ελέγχων. Τα Διοικητικά Πρόστιμα αποτελούν πόρο για τον λογαριασμό του Ειδικού Φορέα Δασών που διαχειρίζεται το Πράσινο Ταμείο, ώστε να χρησιμοποιηθούν για την άμεση αποκατάσταση δασικών οικοσυστημάτων.