Τι είναι η απλή αναλογική με την οποία θα γίνουν οι εθνικές εκλογές στην Ελλάδα το 2023. Παράδειγμα πως υπολογίζονται οι βουλευτικές έδρες .
Οι εκλογές στην Ελλάδα το 2023 θα γίνουν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Οι δεύτερες επαναληπτικές εκλογές, εφόσον υπάρξουν θα γίνουν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής.
Τελευταία φορά που έγιναν εκλογές με απλή αναλογική ήταν το 1989 όταν, με τον λεγόμενο Νόμο Κουτσόγιωργα, πραγματοποιήθηκαν 3 εκλογικές αναμετρήσεις (Ιούνιος, Νοέμβριος 1989 και Απρίλιος 1990) μέχρι να επιτευχθεί αυτοδυναμία με την Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη [και την στήριξη της ΔΗΑΝΑ (Κωστής Στεφανόπουλος].
Εθνικές Εκλογές 2023
Τι είναι απλή αναλογική
Η απλή αναλογική είναι ένα εκλογικό σύστημα σύμφωνα με το οποίο υπολογίζεται η εκπροσώπηση των κομμάτων στη Βουλή. Ο εκλογικός νόμος 4406/2016 (ΦΕΚ 133/Α/26-7-2016) ο οποίος ψηφίστηκε από την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, εφαρμόζεται στις φετινές εκλογές και ο αριθμός των βουλευτικών εδρών υπολογίζεται με απλή αναλογική.
Ο εν λόγω εκλογικός Νόμος αναφέρει ότι, “για τον καθορισμό των εδρών που δικαιούται κάθε εκλογικός σχηματισμός, το σύνολο των ψήφων που συγκέντρωσε στην Επικράτεια πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό 300. Το γινόμενο τους διαιρείται με το άθροισμα των έγκυρων ψηφοδελτίων που συγκέντρωσαν στην Επικράτεια όσοι σχηματισμοί συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5. Οι έδρες που δικαιούται κάθε σχηματισμός στην Επικράτεια είναι το ακέραιο μέρος του πηλίκου της διαίρεσης“.
Πως υπολογίζονται οι βουλευτικές έδρες
Για να καταλάβουμε την απλή αναλογική καλύτερα ας θέσουμε ένα παράδειγμα. Έστω ότι ένας εκλογικός σχηματισμός λαμβάνει 20% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων (του συνόλου των κομμάτων που συγκέντρωσαν πάνω από 3% -διαβάστε στο τέλος του άρθρου τον λόγο) τότε ο αριθμός των βουλεύτών του είναι 60 (20%x300).
Με τον προηγούμενο εκλογικό νόμο, ο πολλαπλασιασμός γινόταν με το 260 και στον εκλογικό σχηματισμό που συγκέντρωνε το μεγαλύτερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων στο σύνολο της επικράτειας παραχωρούνταν 40 ακόμη έδρες οι οποίες προέρχονταν από εκλογικές περιφέρειες στις οποίες είχαν παραμείνει αδιάθετες έδρες. Έτσι, ο εκλογικός σχηματισμός του παραδείγματος θα είχε 52 βουλευτές (20%x260). Εάν ήταν πρώτος, θα έπαιρνε μπόνους 40 έδρες και θα είχε συνολικά 92 βουλευτές.
Διαβάστε επίσης: Τελικά πού πάνε τα λευκά ψηφοδέλτια και άκυρα ψηφοδέλτια;
Στις επόμενες εθνικές εκλογές και όχι αυτές της Κυριακής 21ης Μαΐου 2023, θα ισχύσει το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, που ψήφισε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας το 2020 (σσ το ψήφισε επίσης η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ). Ως επόμενες εκλογές είναι οι δεύτερες εκλογές -εφόσον υπάρξουν- από τις ερχόμενες. Αυτό σημαίνει ότι οι εθνικές εκλογές 2023 μπορεί να διεξαχθούν με δύο εκλογικά συστήματα, της απλής αναλογικής στην πρώτη κάλπη και της ενισχυμένης αναλογικής στην δεύτερη κάλπη.
Τι είναι ενισχυμένη αναλογική
Η ενισχυμένη αναλογική είναι το εκλογικό σύστημα με το οποίο υπολογίζεται η εκπροσώπηση των κομμάτων στη Βουλή και το οποίο ψηφίστηκε με το Νόμο 4654/2020 (ΦΕΚ 15/Α/29-1-2020).
Ο εν λόγω εκλογικός νόμος αναφέρει ότι, “εφόσον το αυτοτελές κόμμα, που συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο αριθμό έγκυρων ψηφοδελτίων στο σύνολο της Επικράτειας έχει λάβει ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) των έγκυρων ψηφοδελτίων, διακόσιες ογδόντα (280) έδρες κατανέμονται αναλογικά μεταξύ των εκλογικών σχηματισμών που συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών…“. Αυτό σημαίνει ότι το πρώτο πολιτικό κόμμα, εφόσον έχει λάβει ποσοστό ίσο ή ίσο του 25%, λαμβάνει “μπόνους” 20 έδρες. Οι 280 έδρες κατανέμονται αναλογικά.
Το μπόνους αυξάνεται στη συνέχεια κατά έναν βουλευτή για κάθε 0,5 ποσοστιαία μονάδα που έχει κερδίσει το κόμμα, φτάνοντας το ανώτατο όριο των 50 εδρών εάν το 40% ή περισσότερο των ψήφων έχουν ψηφιστεί υπέρ του.
Τα έγκυρα ψηφοδέλτια
Σημειώνεται ότι και στα δύο συστήματα, απλής και ενισχυμένης αναλογικής ισχύουν τα όσα αναφέρονται στο Άρθρο 99 του ΠΔ 26 (ΦΕΚ 57/Α/15-3-2012): “στην κατανομή των εδρών των εκλογικών περιφερειών, καθώς και των εδρών επικρατείας συμμετέχουν οι συνδυασμοί κομμάτων, οι συνδυασμοί συνασπισμών κομμάτων, οι συνδυασμοί ανεξαρτήτων, καθώς και οι μεμονωμένοι υποψήφιοι που συγκεντρώνουν στην επικράτεια ποσοστό εγκύρων ψηφοδελτίων τουλάχιστον ίσο με το τρία τοις εκατό (3%) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων που έλαβαν στην επικράτεια όλοι οι εκλογικοί σχηματισμοί“.
Αυτό σημαίνει ότι από τα έγκυρα ψηφοδέλτια αφαιρούνται τα έγκυρα ψηφοδέλτια των κομμάτων που δεν μπαίνουν στην Βουλή, διότι έχουν ποσοστό κάτω του 3%.