Η Λιθουανία αποσύρθηκε επίσημα από τη Σύμβαση για τα πυρομαχικά διασποράς, μια διεθνή συνθήκη που απαγορεύει την παραγωγή, χρήση και διανομή πυρομαχικών διασποράς.
Η απόφαση αυτή έπεται της απόφασης που έλαβε το Κοινοβούλιο της Λιθουανίας (Seimas) τον περασμένο Ιούλιο (18/7/2024) και της υποβολής των εγγράφων αποχώρησης στα Ηνωμένα Έθνη το φθινόπωρο του 2024, η οποία ξεκίνησε μια περίοδο αναμονής έξι μηνών που ολοκληρώθηκε στις 6 Μαρτίου 2025.
Η αποχώρηση της Λιθουανίας υποκινείται από ανησυχίες για την ασφάλεια, ιδίως την ανάγκη αποτροπής πιθανής επιθετικότητας από τη Ρωσία. Η Λιθουανία δικαιολόγησε την απόφασή της λέγοντας ότι η Ρωσία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της συνθήκης και έχει χρησιμοποιήσει εκτεταμένα πυρομαχικά διασποράς στην Ουκρανία. Η Λιθουανία συνορεύει με τη Λετονία, τη Λευκορωσία, την Πολωνία και την επαρχία Καλίνινγκραντ, η οποία είναι έδαφος της Ρωσίας.
“Η απόφαση της Λιθουανίας καθορίστηκε από την ανάγκη να αξιοποιήσουμε όλες τις ευκαιρίες για να ενισχύσουμε την αποτροπή και την άμυνά μας. Από το 2011, όταν η Λιθουανία έγινε συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση, η κατάσταση της ασφάλειας έχει επιδεινωθεί σημαντικά και οι απειλές για την εθνική ασφάλεια της Λιθουανίας έχουν αλλάξει. Ο αδικαιολόγητος, απρόκλητος και παράνομος επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, είναι μια θεμελιώδης αλλαγή. Οι γείτονες της Λιθουανίας και οι περισσότεροι από τους συμμάχους της που συνορεύουν με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση για τα Πυρομαχικά Διασποράς. Από τις χώρες του ΝΑΤΟ που συνορεύουν με τη Ρωσία, μόνο η Λιθουανία και η Νορβηγία είναι μέλη της σύμβασης”, ανέφερε η ανακοίνωση του Υπουργείου Άμυνας.
Η Καταγγελία της Λιθουανίας για τη Σύμβαση για τα Πυρομαχικά Διασποράς:
“Άρθρο 1. Καταγγελία της Συνθήκης
Το Seimas της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, σύμφωνα με το άρθρο 67, παράγραφος 16, το άρθρο 138, παράγραφος 6, του πρώτου μέρους του Συντάγματος της Δημοκρατίας της Λιθουανίας και λαμβάνοντας υπόψη το διάταγμα του Προέδρου της Δημοκρατίας της Λιθουανίας, του από 8 Ιουλίου 2024 διάταγμα αρ. 1K-1675 “Σχετικά με την υποβολή στο Seimas της Δημοκρατίας της Λιθουανίας για να καταγγείλει τη Σύμβαση για τα Πυρομαχικά Διασποράς”, καταγγέλλει την από 30 Μαΐου 2008 Σύμβαση για τα πυρομαχικά διασποράς που εγκρίθηκε στο Δουβλίνο, που κυρώθηκε με το νόμο της Δημοκρατίας της Λιθουανίας για την επικύρωση της σύμβασης για τα πυρομαχικά διασποράς.
Δια του παρόντος δημοσιεύω αυτόν τον νόμο που εγκρίθηκε από το Seimas της Δημοκρατίας της Λιθουανίας. Πρόεδρος της Δημοκρατίας Gitanas Nausėda”
Η Λιθουανία εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο αποχώρησης από τη Συνθήκη της Οτάβα, η οποία απαγορεύει τις νάρκες κατά προσωπικού, με απόφαση να αναμένεται την άνοιξη.
Η Λιθουανή υπουργός Άμυνας Dovilė Šakalienė δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό Ziniu radijas σήμερα Πέμπτη (6/3) ότι η απόσυρση από τη Σύμβαση για τα πυρομαχικά διασποράς δεν αφορά μόνο τον τύπο των όπλων που σχεδιάζεται να αποκτηθούν, αλλά και ένα στρατηγικό μήνυμα για την ετοιμότητα να “χρησιμοποιηθούν απολύτως τα πάντα”.
Η αποχώρηση της Λιθουανίας σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στη στάση της όσον αφορά τις συνθήκες αφοπλισμού, αντανακλώντας τις ευρύτερες εντάσεις στις παγκόσμιες συμφωνίες ελέγχου των εξοπλισμών και χρήσης των όπλων.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι αυτή η κίνηση υπονομεύει τους ανθρωπιστικούς κανόνες και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένες απώλειες αμάχων, καθώς όταν εκρήγνυνται τα πυρομαχικά διασποράς, διασκορπίζονται σε μια περιοχή η οποία είναι δύσκολο να ελεγχθεί εάν σε αυτή βρίσκονται μόνο στρατιωτικά τμήματα ή και άμαχος πληθυσμός.