Πολλοί πιστεύουν ότι USAID μεταφράζεται ως “βοήθεια των ΗΠΑ” (US Aid), είναι όμως έτσι;
Η USAID (United States Agency for International Development, Οργανισμός Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη) είναι ένας ανεξάρτητος οργανισμός της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, που είναι πρωτίστως υπεύθυνος για τη διαχείριση της ξένης βοήθειας και της αναπτυξιακής βοήθειας.
Με προϋπολογισμό άνω των 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων και παρουσία σε πάνω από 100 χώρες, η USAID είναι ένας από τους μεγαλύτερους επίσημους οργανισμούς βοήθειας στον κόσμο και αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου της εξωτερικής βοήθειας των ΗΠΑ.
Το Κογκρέσο ψήφισε τον νόμο περί ξένης βοήθειας στις 4 Σεπτεμβρίου 1961, ο οποίος αναδιοργάνωσε τα προγράμματα ξένης βοήθειας των ΗΠΑ και ενέκρινε τη δημιουργία ενός οργανισμού για τη διαχείριση της οικονομικής βοήθειας. Ο πρόεδρος Τζον Φ. Κένεντι θεώρησε αναγκαίο να ενώσει πολλούς υπάρχοντες οργανισμούς και προγράμματα ξένης βοήθειας υπό έναν οργανισμό, με σκοπό την ενίσχυση της αμερικανικής επιρροής σε περιοχές κρίσης και την προώθηση της ανάπτυξης ως εργαλείο εξωτερικής πολιτικής.
Οι κύριες λέξεις-κλειδιά που συνοδεύουν την αποστολή της USAID περιλαμβάνουν: ανθρωπιστική βοήθεια, διεθνής ανάπτυξη, τεχνική υποστήριξη και δημοκρατία. Η USAID παρέχει τόσο τεχνική βοήθεια όσο και οικονομική βοήθεια. Η τεχνική βοήθεια περιλαμβάνει τεχνικές συμβουλές, εκπαίδευση, υποτροφίες, κατασκευές και εμπορεύματα. Η οικονομική βοήθεια παρέχει δολάρια σε οργανισμούς χωρών για τη συμπλήρωση των προϋπολογισμών τους. Η USAID παρέχει επίσης οικονομική βοήθεια σε τοπικές και διεθνείς ΜΚΟ.
“Την Παρασκευή, 7 Φεβρουαρίου 2025, στις 11:59 μ.μ. (EST) όλο το προσωπικό απευθείας προσλήψεων της USAID θα τεθεί σε διοικητική άδεια παγκοσμίως, με εξαίρεση το καθορισμένο προσωπικό που είναι υπεύθυνο για κρίσιμες λειτουργίες, τη βασική ηγεσία και τα ειδικά καθορισμένα προγράμματα”, ανακοίνωσε ο Οργανισμός μετά την απόφαση της Κυβέρνησης Τραμπ να παύσει τη λειτουργία της.
Έντονες κριτικές έχουν εκφραστεί για το ρόλο της USAID σε πολιτικές παρεμβάσεις, για την επιρροή της στην εσωτερική πολιτική διαφόρων χωρών μέσω χρηματοδότησης ΜΚΟ, οργανισμών (ειδησεογραφικών και μη) κ.λπ. για την προώθηση διαφόρων ατζέντων καθώς και για ζητήματα διαφάνειας στη χρήση των κονδυλίων.
Ωστόσο, υπάρχουν και οι φωνές που τονίζουν ότι η συνεισφορά της USAID στην ανθρωπιστική βοήθεια και την ανάπτυξη υπερτερεί των αρνητικών κριτικών, καθώς η υπηρεσία αποτελεί κρίσιμο εργαλείο για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων.
Η USAID δραστηριοποιούνταν σε πολλούς τομείς, όπως:
- Ανθρωπιστική Βοήθεια: Επείγουσα υποστήριξη σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, πολέμων και κρίσεων.
- Τεχνική Βοήθεια: Παροχή εξειδικευμένων συμβουλών, εκπαίδευσης και υποστήριξης για την αναβάθμιση των υποδομών των χωρών παραλήπτων.
- Αγροτική Ανάπτυξη: Ενίσχυση των τοπικών αγροτικών κοινοτήτων μέσω προγραμμάτων που βελτιώνουν την παραγωγικότητα και την ασφάλεια τροφίμων.
- Προώθηση της Δημοκρατίας και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Υποστήριξη διαδικασιών εκλογών, ενίσχυση του κράτους δικαίου και ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων.
Όπως μπορείτε να καταλάβετε όλοι οι παραπάνω τομείς μπορούν να προωθήσουν διάφορες απόψεις…
“Η υποστήριξη των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης αποτελεί μέρος των προσπαθειών της USAID για τη δημοκρατία και τη διακυβέρνηση για βοήθεια από τη δεκαετία του 1980. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ είναι πλέον ο μεγαλύτερος δημόσιος χορηγός για την ανάπτυξη ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης παγκοσμίως”, αναφέρει η Senior Media Advisor στο Γραφείο Τεχνικής Υποστήριξης της USAID για την Ευρώπη και την Ευρασία, στο Τμήμα Δημοκρατίας και Διακυβέρνησης, Shannon Maguire.
“Φαίνεται να έχουν κλέψει δισεκατομμύρια δολάρια στην USAID και άλλους οργανισμούς, περισσότερα από αυτά πάνε στα μέσα ψευδών ειδήσεων ως «αποδοχή» για τη δημιουργία κάλων ιστοριών για τους δημοκράτες. Το αριστερό “RAG”, γνωστό ως “POLITICO”, φαίνεται να έχει λάβει 8.000.000 δολάρια. Έλαβαν χρήματα οι New York Timesς;;; Ποίος άλλος;;; Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο σκάνδαλο από όλα τους, ίσως το μεγαλύτερο στην ιστορία! Οι Δημοκρατικοί (εννοεί το πολιτικό κόμμα) δεν μπορούν να κρυφτούν από αυτό. Πολύ μεγάλο, πολύ βρώμικο!”, δήλωσε ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο της USAID, το 2023, ο οργανισμός χρηματοδότησε εκπαίδευση και υποστήριξη 6.200 δημοσιογράφων, βοήθησε 707 μη κρατικά ειδησεογραφικά πρακτορεία και υποστήριξε 279 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών του τομέα των μέσων ενημέρωσης που ασχολούνται με την ενίσχυση των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης. Ο προϋπολογισμός ξένης βοήθειας του 2025 περιελάμβανε 268.376.000 δολάρια που διατέθηκαν από το Κογκρέσο για την υποστήριξη “ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και της ελεύθερης ροής πληροφοριών”.
Εμείς, με όλο αυτό το θέμα με την USAID, θυμηθήκαμε την Έκθεση της Nathan Associates για λογαριασμό της USAID, η οποία δημοσιοποιήθηκε σχεδόν 1 έτος μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν. Στην Έκθεση αναφέρεται ότι για τους Έλληνες της Κύπρου που ψήφισαν “όχι” στο σχέδιο Ανάν, είναι αδύνατο να υπάρξει πρόγραμμα που θα τους αλλάξει τη γνώμη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξίσωση του “ναι” (που ψήφισαν κατά πλειοψηφία οι Τουρκοκύπριοι) με “ψήφο υπέρ της ειρήνης”.
“Η προσπάθεια των ΗΠΑ, μαζί με τον ΟΗΕ και άλλους, έχει επιτύχει πολλά από την έναρξη του προγράμματος και, όπως αναφέρουμε εδώ, από την ίδρυση του BDP-US-UNDP. Εντοπίζουμε επίσης πού πιστεύουμε ότι θα μπορούσαν να γίνουν βελτιώσεις στο πρόγραμμα, κυρίως στο πλαίσιο της ελπίδας μας ότι το Σχέδιο του ΟΗΕ θα γίνει αποδεκτό. Με την ελληνοκυπριακή απόρριψη του σχεδίου, δεν είναι σαφές εάν θα υπάρξει ή θα πρέπει να υπάρξει συνέχεια του BDP (σσ Bi-Communal Development Program, Πρόγραμμα Δικοινοτικής Ανάπτυξης) ή οποιουδήποτε άλλου προγράμματος ξένων επιχορηγήσεων αφιερωμένο στο να πείσει τους Ελληνοκύπριους να «ψηφίσουν υπέρ της ειρήνης». Οι παράγοντες που έκαναν αυτούς τους πολίτες να απορρίψουν μια διευθέτηση μπορεί κάλλιστα να είναι πολύ ισχυροί για να πετύχει οποιοδήποτε τέτοιο πρόγραμμα (σσ ή “οι παράγοντες που έκαναν αυτούς τους πολίτες να απορρίψουν μια διευθέτηση μπορεί κάλλιστα να είναι πολύ ισχυροί για να μην πετύχει οποιοδήποτε άλλο τέτοιο πρόγραμμα)”
Σε επόμενο άρθρο, οι οργανισμοί και ΜΚΟ στην Ελλάδα που έλαβαν χρήματα από την USAID, με επίσημα στοιχεία και πηγές.