Ένας λαός μάχεται για την ελευθερία του, του Άγγελου Συρίγου*
Επί ένα μήνα παρακολουθούμε με έκπληξη και θαυμασμό τον ουκρανικό λαό να αμύνεται -και μάλιστα με ηρωισμό- για την πατρίδα του έναντι ενός πολύ πιο ισχυρού εισβολέα. Είχαμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να βλέπουμε καραβάνια προσφύγων από διάφορες εμπόλεμες περιοχές (Αφγανιστάν, Ιράκ, Λιβύη, Συρία) που αποτελούνταν κυρίως από άνδρες. Αναρωτιόμασταν: Αυτοί γιατί δεν μένουν να πολεμήσουν για την πατρίδα τους;
Οι Ουκρανοί κάνουν το στοιχειωδώς αυτονόητο. Διώχνουν τους πλέον ευάλωτους σε ασφαλείς περιοχές και οι υπόλοιποι -άνδρες και γυναίκες- μένουν πίσω να πολεμήσουν για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ υπερασπιζόμενοι τα σπίτια, τις εκκλησίες, τους τάφους των προγόνων τους, τον πολιτισμό, τον τρόπο ζωής τους, όλα αυτά που σημαίνουν ΠΑΤΡΙΔΑ.
Δεν υπάρχει πιο ιερό καθήκον…
Βλέπουμε επίσης πως η αποφασιστικότητά τους ανατρέπει τους σχεδιασμούς του εισβολέα. Ως χώρα είχαν παρατήσει την άμυνα τους στη σοβιετική εποχή και ήσαν στρατιωτικά απαράσκευοι. Παρ’ όλα αυτά, με τα όσα μέσα έχουν και με τη βοήθεια που καταφθάνει διαρκώς από τη Δύση, μετατρέπουν τον στρατιωτικό περίπατο σε εφιάλτη και παγίδα θανάτου για τους Ρώσους. Επιβεβαιώνεται ότι στα χέρια αποφασισμένων και ψυχωμένων ανθρώπων το οποιοδήποτε όπλο αποκτά άλλη δύναμη.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα στην Ουκρανία είναι πολλοστημόριο του θαύματος που έγινε στον ελληνικό χώρο το 1821. Οι πρόγονοί μας, γεωργοί, κτηνοτρόφοι (κατά κυριολεξίαν τσομπάνηδες), ψαράδες, και αγωγιάτες καθώς και λίγοι έμποροι και ιερείς, ταπεινοί, απλοί και αγράμματοι ή ολιγογράμματοι άνθρωποι -οι χωριάτες όπως θα λέγαμε σήμερα- επαναστάτησαν εναντίον μίας πανίσχυρης αυτοκρατορίας και την νίκησαν.
Ήσαν εντελώς άοπλοι. Έπρεπε να γίνει η καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη για να δουν στην Πελοπόννησο πολεμικά όπλα από τα λάφυρα. Η διαφορά ισχύος των υπόδουλων Ελλήνων εν συγκρίσει προς τους κυρίαρχους Τούρκους ήταν ασύλληπτη. Βοήθεια εξωτερική στην αρχή δεν υπήρχε από κανέναν. Μόνοι τους πολεμούσαν οι πρόγονοί μας. Το φιλελληνικό ρεύμα δημιουργήθηκε όταν η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη άρχισε να παρακολουθεί με αυξανόμενο ενδιαφέρον τον άνισο αγώνα των Ελλήνων. Ο θαυμασμός ήταν αυτός που κινητοποίησε τους Ευρωπαίους.
Η ελληνική επανάσταση ήταν μία εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση χωρίς ξένους διοργανωτές. Η ομάδα που προχώρησε στην προετοιμασία της επαναστάσεως, η Φιλική Εταιρεία, γνώριζε ότι έπρεπε να βασιστούμε στις δικές μας δυνάμεις. Καμία ξένη δύναμη δεν θα ερχόταν να μας απελευθερώσει ή να πολεμήσει τον δικό μας πόλεμο! Καλλιεργήθηκαν, για προφανείς λόγους όλες αυτές οι φήμες περί των μελών της «Αοράτου Αρχής», του ανώτατου καθοδηγητικού οργάνου των Φιλικών. Η επανάσταση, όμως, υπήρξε εξ αρχής αποκλειστικώς δική μας, ελληνική υπόθεση και οργανώθηκε από τη Φιλική Εταιρεία.
Η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας, αντιλαμβανόμενη το μέγεθος του εγχειρήματος, -άοπλοι χωρικοί εναντίον μίας αυτοκρατορίας- προσπάθησε μέσω του τολμήματος στη Μολδοβλαχία να παρασύρει τη Ρωσία στον αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία. Οι Ρώσοι δεν ήλθαν και φυσικά η επανάσταση δεν πέτυχε στις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Επειδή ακριβώς ήταν εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση, πέτυχε εκεί που μπορούσε να πετύχει: στις περιοχές που ζούσε ακμαίος ο ελληνισμός.
Τί επιτύχαμε στους 2 αιώνες ελεύθερου βίου;
Πήραμε μία από τις πλέον φτωχές περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δεν υπήρχαν λιμάνια, δρόμοι, υποδομές. Όλες σχεδόν οι πεδιάδες του νέου κράτους καλύπτονταν από λιμνάζοντα ύδατα, βαλτοτόπια. Οι κάτοικοι ζούσαν στα βουνά για να αποφύγουν την ενδημική ελονοσία. Επιπλέον, μετά το πέρασμα του Ιμπραήμ η χώρα ήταν ένας απέραντος ερειπιώνας. Μέσα σε διάστημα 200 ετών η Ελλάδα κατάφερε να γίνει με μεγάλη διαφορά το πιο πλούσιο από τα κράτη που δημιουργήθηκαν στα εδάφη που κατείχε η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η πρόοδος και η ευημερία δεν είναι μόνον στον τομέα του οικονομικού πλούτου. Ήμασταν από τα πρώτα ευρωπαϊκά κράτη που απέκτησαν Σύνταγμα. Καθιερώσαμε ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνος την καθολική ψηφοφορία (για άνδρες). Παρά τα εγγενή προβλήματα του πολιτικού μας συστήματος, είμαστε από τις παλαιότερα κοινοβουλευτικά πολιτεύματα παγκοσμίως. Όπως και πριν την επανάσταση, έτσι μέχρι και σήμερα η ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να δίνει ανώτερη σημασία στα γράμματα.
Τέλος από πλευράς ισχύος, η Ελλάδα είναι μέλος στις πιο επιλεκτικές και ταυτοχρόνως εκλεκτικές συμμαχίες στον κόσμο. Ίσως σε πολλούς να φαίνεται περίεργο αλλά, παρά την οικονομική καχεξία των τελευταίων έντεκα ετών εξακολουθούμε να έχουμε μία ζηλευτή (για άλλα κράτη και έθνη) θέση στο παγκόσμιο σύστημα. Όλα αυτά οφείλονταν στους αποφασισμένους και ψυχωμένους Έλληνες που αποφάσισαν να πολεμήσουν μία αυτοκρατορία. ΚΑΙ ΝΙΚΗΣΑΝ!
Τιμή και θαυμασμός στους λαούς που μάχονται για την ελευθερία τους. Αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχουν χαμένοι αγώνες. Υπάρχουν αγώνες που δεν πολεμήσαμε.